طب سنتی قدمتی به اندازه پیدایش انسان دارد. از زمانی که انسان در روی زمین زیست و با مخاطرات زندگی مواجه شد، از گیاهان، باقیمانده جانوران و… برای سلامتی، تامین غذا، رفع بیماری‌های و آسیب‌ها و… استفاده کرد. انسان سال‌ها تجربه کرد تا بالاخره توانست بهترین گیاهان دارویی و ترکیباتی را که به حفظ سلامتی و درمان بیماری‌ها کمک می‌کنند، شناسایی کند. یکی از این گیاهان جذاب کاسنی است. فواید عرق کاسنی برای سلامتی بسیار زیاد است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کاهش مشکلات گوارشی و درد معده، تقویت سیستم ایمنی بدن، مبارزه با سنگ کلیه، آرامبخش طبیعی، کاهش دهنده مشکلات قلب و… اشاره کرد. برای آگاهی در مورد مصرف کاسنی میتوانید از مشاوره آنلاین حال استفاده کنید.
البته هر ماده طبیعی که به عنوان گیاه دارویی مصرف می‌شود ممکن است با عوارضی همراه باشد. گفتن از فواید عرق کاسنی و سایر ترکیبات آن به معنی بی‌ضرر بودن مصرف آن‌ها نیست. به همین دلیل توصیه می‌شود پیش از مصرف هر ماده جدید و بهره‌مندی از خواص دارویی آن، حتما با یک پزشک مشورت کنید. مصرف بعضی از داروهای گیاهی می‌تواند عوارض جدی بر سلامتی داشته باشد. به همین دلیل در این مقاله علاوه بر بررسی خواص و فواید عرق کاسنی و سایر ترکیبات به دست آمده از آن، به عوارض جانبی ناشی از سوءمصرف این گیاه هم می‌پردازیم، پس با ما همراه باشید.
کاسنی چیست؟
کاسنی یک گیاه مدیترانه‌ای است که در شرایط مختلف به خوبی رشد می‌کند. از این گیاه برای مصارف مختلف آشپزی و دارویی استفاده می‌شود. برگ‌ها، جوانه‌ها و حتی ریشه‌های این گیاه برای سلامتی مفید هستند. در بسیاری از فرهنگ‌ها از برگ آن مشابه اسفناج استفاده می‌شود.
مصرف ریشه و جوانه آن هم به صورت جوشانده مرسوم است. از این گیاه حتی به عنوان ادویه برای پخت‌وپز و طعم دادن به غذاها و نوشیدنی‌ها هم بهره می‌گیرند. از ریشه پودر شده آن به عنوان یک جایگزین یا ترکیبی برای افزایش تعادل و غنای قهوه استفاده می‌شود؛ چون طعم و رنگی مشابه دارد.
به‌طور کلی از دانه‌ها، ریشه‌ها و قسمت‌های خشک شده آن برای مصارف دارویی استفاده می‌کنند. کاسنی صدها سال است که به عنوان یک داروی گیاهی برای بسیاری از بیماری‌ها استفاده شده و توانسته با گسترش طب نوین، همچنان ارزش خود را حفظ کند! محققان معتقدند کاسنی منبع خوبی از ویتامین‌ها و مواد معدنی از جمله روی، کلسیم، منیزیم، منگنز، اسید فولیک، آهن، پتاسیم و همچنین ویتامین A، E، C، K و B۶ است. با وجود این ترکیبات در گیاه کاسنی، می‌توان آن را یک مکمل قدرتمند برای هر رژیم غذایی دانست. کاسنی منبعی غنی از بتاکاروتن است که به کاهش التهاب و تورم در بدن منجر شده و صفرا را کاهش می‌دهد. ضمنا اثر ملین ملایمی هم دارد که می‌تواند به بهبود گوارش کمک کند.
اگر به دنبالل یک برنامه غذایی برای عضله سازی هستید ممکن است این مطلب به شما کمک زیادی بکند.
در طب سنتی از گل‌ها، برگ، ریشه و دانه کاسنی به شکل تازه، خشک شده و عرق یا عصاره استفاده می‌شود
فواید عرق کاسنی برای سلامتی
مصرف منظم مقدار مناسب کاسنی می‌تواند اثرات مختلفی بر سلامتی داشته باشدکه مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
بهبود عملکرد گوارشی
کاسنی یک ماده عالی برای سلامت دستگاه گوارش است؛ چون حاوی اینولین بوده که می‌تواند به عنوان یک پروبیوتیک قوی عمل کند. پروبیوتیک‌ها دسته‌ای از باکتری‌ها هستند که به جای اثرات منفی و بیماری، برای میزبان فواید زیادی دارند. نتایج تحقیقات منتشر شده در این زمینه نشان می‌دهد که اینولین برای مبارزه با گروهی از مشکلات گوارشی مثل رفلاکس اسید معده، سوءهاضمه و سوزش سر دل کاربرد دارد. اثربخشی اینولین به این دلیل است که به‌طور فعال، اسیدیته سیستم‌های بدن را کاهش می‌دهد. به همین دلیل کاسنی نقش حیاتی در تسهیل گوارش دارد.
درصورت داشتن سوالات پزشکی در زمینه گوارش میتوانید از خدمات بخش ویزیت آنلاین متخصص گوارش سامانه حال استفاده کنید.
بهبود سلامت قلب
اینولین نه تنها برای سیستم گوارشی مفید است، بلکه می‌تواند سطح کلسترول بد خون را هم کاهش دهد. این نوع کلسترول یکی از دلایل اصلی تصلب شرائین و فشار خون بالا است؛ چون جریان خون را هنگام اتصال به شریان‌ها و وریدها مسدود می‌کند.
گفته شده که مصرف کاسنی می‌تواند به کاهش احتمال حمله قلبی و سکته هم کمک کند. با این حـال به تحقیقات بیشتری در مورد این که چگونه این اتفاق در بدن روی می‌دهد نیاز است. پزشکان معتقدند که سبزیجات کم کالری مانند کاسنی باید در رژیم غذایی فرد گنجانده شود تا از کلسترول و در نهایت بیماری قلبی جلوگیری شود.
کاسنی سرشار از فنل‌های گیاهی است که به‌طور گسترده به عنوان عوامل ضد ترومبوتیک (ضد لخته شدن خون) و ضد آریتمی مورد استفاده قرار می‌گیرند. فنل‌ها به عنوان نوعی آنتی اکسیدان شناخته می‌شوند و مطالعات نشان داده که می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را کاهش دهد. ضمنا جایگزین کردن قهوه کاسنی به جای قهوه عادی می‌تواند تعادل خون و پلاسما در بدن را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد.
خواص ضد سرطانی
مطالعات مختلف توانسته‌اند بین مصرف عصاره کاسنی و کاهش رشد تومورهای سرطانی ارتباط برقرار کنند. گزارش‌های اولیه نشان می‌دهند که این به دلیل فروکتان‌های موجود در کاسنی است که دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی هستند. محققان تاثیر این ماده را بر رشد سلول‌های سرطانی بررسی کرده و به این نتیجه رسیده‌اند که پلی فنول‌ها و فیتوکمیکال‌های موجود در کاسنی ممکن است یک روش آسان و بدون خطر برای کمک به پیشگیری از انواع مختلف سرطان از جمله سرطان پستان و روده بزرگ باشند.
کمک به کاهش وزن
اینولین موجود در کاسنی نوعی فیبر طبیعی است که به کاهش وزن و مدیریت آن کمک می‌کند. همچنین این گیاه حاوی اولیگو فروکتوز است که هر دوی این مواد در تنظیم گرلین نقش دارند. گرلین هورمونی مرتبط با اشتها و احساس گرسنگی است. تحقیقی که در سال ۲۰۱۲ روی تاثیر کاسنی بر روند کاهش وزن موش‌ها انجام شد نشان داد که کاسنی با تنظیم میزان هورمون گرلین می‌تواند شانس پرخوری را کاهش داده و باعث احساس سیری و در نتیجه کاهش وزن شود. یک مطالعه ۱۲ هفته‌ای روی ۴۸ بزرگسال دارای اضافه وزن هم نشان داد که مصرف روزانه ۲۱ گرم اولیگو فروکتوز به دست آمده از گیاه کاسنی که بسیار شبیه اینولین است، منجر به کاهش حدود یک کیلوگرم از وزن این افراد شد.
شاید این مطلب هم براتون مفید باشه: بهترین روش کاهش وزن
کاهش اضطراب
کاسنی دارای خواص آرام‌بخشی است که می‌تواند اضطراب را کم کرده و ذهن را آرام کند. در نتیجه اثرات خطرناک استرس در بدن تا حد زیادی کاهش یابد. نتیجه به دست آمده از یک تحقیق در سال ۲۰۱۶ نشان داد که عصاره ریشه کاسنی می‌تواند به عنوان یک آرامبخش با خاصیت خواب‌آور استفاده شود و مصرف آن بسیار سالم‌تر از قرص‌های خواب‌آور است. البته باید به این نکته هم اشاره کرد که کاهش استرس و اضطراب می‌تواند به کاهش خطر بیماری‌های قلبی، عدم تعادل هورمونی، بی‌خوابی، زوال عقل و پیری زودرس کمک کند.
کمک به رفع یبوست
در این بخش هم اینولین به عنوان یک فیبر طبیعی و مزیتی بزرگ برای مصرف‌کنندگان کاسنی به حساب می‌آید. فیبر به افزایش حرکات روده، تقویت حرکات پریستالسی و ترشح شیره معده کمک می‌کند. در واقع با مصرف کاسنی، گوارش به طور کلی بهبود می‌یابد و مشکلاتی مثل یبوست و… تا حد زیادی برطرف خواهند شد. با حفظ یک روند گوارشی سالم و منظم در افراد می‌توان احتمال ابتلا به بسیاری از مشکلات گوارشی را کاهش داد.
راجع به علائم یبوست در کودکان بیشتر بخوانید.
مصرف کاسنی در کاهش میزان اشتها و کاهش وزن موثر است
تقویت سیستم ایمنی بدن
کاسنی دارای ویژگی‌های مفید زیادی است که می‌توانند در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش داشته باشند. ترکیبات پلی فنولیک موجود در کاسنی اثرات ضد باکتریایی واضحی را روی تعدادی از گونه‌های خطرناک باکتری نشان داده است. فیتوکمیکال‌های موجود در کاسنی که به عنوان آنتی اکسیدان‌های بالقوه عمل می‌کنند، رادیکال‌های آزاد را بیشتر از جریان خون خارج خواهند کرد که این امر احتمال ابتلا به برخی از بیماری‌ها را کاهش می‌دهد.
کاهش دردهای ناشی از آرتروز
کاسنی به‌طور سنتی به عنوان یک روش درمانی برای آرتروز شناخته می‌شود. مطالعات انجام شده نشان داده‌اند که این گیاه دارای خواص ضد التهابی است و به همین دلیل باعث کاهش درد در شرایطی مانند آرتروز می‌شود. یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۰ نشان داد که ۷۰ درصد افراد مورد آزمایش که از کاسنی استفاده می‌کردند، بهبود قابل توجهی در دردهای مرتبط با شرایط استئوآرتریت گزارش داده‌اند. ضمنا این گیاه می‌تواند به عنوان یک عامل ضدالتهابی برای دردهای عمومی، دردهای مفصلی و عضلانی هم استفاده شود.
اگر دیسک گردن دارید حتما بخوانید: فرق دیسک گردن با آرتروز گردن چیست
کاهش مشکلات ناشی از اختلالات کلیوی
عرق کاسنی اغلب به عنوان یک ماده ادرارآور استفاده می‌شود که می‌تواند حجم ادرار را افزایش دهد. دفع بیشتر ادرار منجر به دفع سموم ذخیره شده در کبد و کلیه‌ها شده و در نتیجه از شرایط خطرناکی که به دنبال باقی ماندن سموم در بدن به وجود می‌آید، جلوگیری می‌کند. ضمنا دفع بیشتر ادرار می‌تواند وزن اضافی ناشی از تجمع مایعات را کم کرده و حتی چربی را هم کاهش دهد. زیرا حدود چهار درصد ادرار از رسوبات چربی تشکیل شده که در صورت عدم دفع، در جای دیگری از بدن ذخیره می‌شود.
تقویت سلامت کبد
مطالعه انجام شده بر روی موش‌ها نشان داده است که عصاره کاسنی می‌تواند از کبد در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت کند. با این حـال مصرف بیش از حد این گیاه (دوزهای بالاتر از ۲۰۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) ممکن است اثر معکوس داشته و باعث آسیب به کبد شود.
کنترل قند خون
مطالعات نشان داده‌اند که عصاره ریشه کاسنی می‌تواند سطح آدیپونکتین را افزایش دهد. آدیپونکتین هورمونی است که به تنظیم سطح گلوکز خون کمک می‌کند. در نتیجه مصرف کاسنی می‌تواند به تاخیر در بروز بیماری دیابت یا جلوگیری از شروع زودهنگام آن کمک کند. یک مطالعه انجام شده بر روی موش‌ها هم نشان داده که عرق کاسنی به عنوان یک مکمل غذایی طبیعی برای کاهش سرعت پیشرفت دیابت مفید است.
تحقیق کوتاه مدتی دیگری که بر روی حدود ۵۰ زن مبتلا به دیابت انجام شد هم نشان داد که مصرف روزانه ۱۰ گرم اینولین (ماده موثره موجود در کاسنی) به کاهش قابل توجهی در سطح قند خون منجر می‌شود. البته مصرف کاسنی ممکن است قند خون را دربرخی از افراد دیابتی تا حد زیادی کاهش دهد و به افت قند خون (هیپوگلیسمی) منجر شود.
اگر دیابت دارید باید قند خون را به دقت کنترل کرده و از مصرف بیش از حد مجاز کاسنی در رژیم غذایی خود پرهیز کنید. بهتر است پیش از مصرف این گیاه، حتما با پزشک خود مشورت کنید تا مشکلی برای‌تان ایجاد نشود. میتوانید از پزشک آنلاین سامانه حال مشاوره بگیرید.
خواص کاسنی برای مردان
کاسنی به شکل مستقیم یا غیرمستقیم در سلامت مردان موثر است. متخصصان طب سنتی معتقدند که این ماده به ویژه ریشه آن می‌تواند نقش مناسبی در تقویت قوای جنسی، افزایش کیفیت و کمیت اسپرم‌های مردان و کاهش مشکلات باروری داشته باشد. از سوی دیگر مصرف این ماده در پاکسازی کبد و جلوگیری از ابتلا به کبد چرب موثر است. ابتلا به کبد چرب و غلظت خون از جمله مواردی هستند که بر توانایی جنسی مردان اثر بدی می‌گذارند. برطرف کردن این مشکلات با کمک مصرف کاسنی را می‌توان از جمله خواص کاسنی برای سلامتی مردان دانست.
متخصصان طب سنتی می‌گویند که مصرف کاسنی می‌تواند با افزایش قوای جنسی و تقویت اسپرم‌ها منجر به رفع مشکلات باروری شود
خواص عرق کاسنی برای زنان
مصرف کاسنی به تعادل هورمون‌ها در بدن زنان کمک می‌کند. هر چه وضعیت هورمون‌ها در زنان متعادل‌تر باشد، احتمال ابتلا به مشکلات قاعدگی از جمله قاعدگی نامنظم و ضعف تخمک‌ها هم کاهش می‌یابد. از سوی دیگر این وضعیت در جلوگیری از رشد تومورهای سرطان پستان هم موثر خواهد بود. به نظر می‌رسد مصرف عرق کاسنی از طریق کاهش جلوگیری از ایجاد چین و چروک و رفع اگزما و جوش صورت، تاثیر مناسبی بر سلامت پوست داشته باشد. با وجود خواص عرق کاسنی برای زنان، مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی مجاز نیست و نباید به هیچ عنوان به صورت خودسرانه اقدام به مصرف کاسنی و فرآورده‌های حاصل از آن کرد.
فواید عرق کاسنی برای جوش صورت
مطالعات انجام شده نشان داده‌اند که عصاره ریشه کاسنی به عنوان یک ماده فعال عمل کرده و می‌توانند برخی از مشکلات پوستی را رفع کند. این عصاره به‌طور موثری هموستاز را حفظ کرده و از تغییرات پوستی به‌ویژه خشکی همراه با افزایش چین و چروک جلوگیری کند. از سوی دیگر گفته می‌شود عصاره کاسنی دارای خاص ضد قارچی و ضد التهابی هم بوده و این مسئله می‌تواند به جلوگیری از ایجاد جوش یا آکنه و رفع آن کمک کند. از این ماده برای برطرف کردن سایر مشکلات پوستی از جمله اگزما هم کمک می‌گیرند.
فواید عرق کاسنی برای جوش صورت را می‌توان از طریق مصرف آن به شکل خوراکی، یا بخور دادن به دست آورد. البته بهتر است پیش از هر اقدام درمانی در مورد رفع جوش‌های صورت با پزشک خود تماس بگیرید و پس از شناسایی علل جوش زدن، اقدام به درمان کنید. برخی گزارش‌ها نشان می‌دهند که دست زدن به گیاه کاسنی باعث تحریک پوست در بعضی از افراد می‌شود. به همین دلیل بهتر است از مصرف مستقیم آن بر روی پوست خودداری کنید. در صورتی که قصد دارید از عرق کاسنی برای پاکسازی پوست صورت یا بدن استفاده کنید، حتما این کار را با مشورت پزشک انجام دهید.
عوارض جانبی کاسنی
اگر چه مصرف کاسنی فواید زیادی برای سلامتی دارد اما مصرف بیش از حد یا خودسرانه آن ممکن است با مشکلاتی همراه شود. برخی از عوارض جانبی کاسنی عبارتند از:
- اگر زن باردار بدون مشورت با پزشک اقدام به مصرف کاسنی کند، ممکن است با مشکلاتی مثل خونریزی، سقط جنین و… روبه‌رو شود.
- زنان در دوران شیردهی نباید از کاسنی بیش از حد استفاده کنند. هنوز تحقیقات کافی در مورد انتقال ترکیبات موجود در این گیاه از طریق شیر مادر به کودک وجود ندارد.
- افرادی که سابقه آلرژی داشته و به گیاهانی مثل گل همیشه بهار و بابونه حساسیت دارند، ممکن است پس از مصرف کاسنی با واکنش‌های آلرژیک مواجه شوند.
- مصرف کاسنی معمولا به کسانی که برای کنترل دیابت خود دارو مصرف می‌کنند توصیه نمی‌شود. داروهای ضد دیابت مثل گلیمپراید، انسولین، گلیبورید و… با مصرف کاسنی تداخل دارند و استفاده همزمان از آن‌ها می‌تواند به کاهش بیش از حد قند خون (هیپوگلیسمی) منجر شود.
- مصرف کاسنی می‌تواند در کنترل قند خون حین جراحی و بعد از آن اختلال ایجاد کند. به همین دلیل توصیه می‌شود که حداقل دو هفته قبل از عمل جراحی برنامه‌ریزی شده از مصرف کاسنی و فرآورده‌های آن خودداری کنید.
- کسانی که سنگ کیسه صفرا دارند یا در گذشته با آن درگیر بوده‌اند هم نباید از کاسنی بیش از حد استفاده کنند. مصرف کاسنی می‌تواند تولید صفرا را تحریک کرده و برای این بیماران مشکلات جدی ایجاد کند.
مصرف همزمان مقدار زیاد کاسنی با داروهای ضد دیابت ممکن است منجر به افت شدید قند خون در بیماران دیابتی شود
استفاده از مقدار کمی برگ کاسنی در غذا یا سالاد احتمالا برای بیشتر بزرگسالان مشکلی ایجاد نمی‌کند. مصرف کوتاه مدت عصاره، عرق و ریشه آن هم به عنوان یک گیاه دارویی کم‌خطر است. مصرف خوراکی کاسنی ممکن است با عوارضی مثل نفخ، درد شکم و… همراه باشد. این موارد خطرناک نیستند و معمولا خود به خود برطرف خواهند شد. به طور کلی توصیه می‌شود که هر زمان قصد اضافه کردن ماده جدیدی به رژیم غذایی خود دارید، حتما پیش از آن با یک پزشک مشورت کنید. مصرف بدون آگاهی و خودسرانه هر ماده‌ای –هرچند گیاهی و کم خطر- می‌تواند مشکلات جدی را به دنبال داشته باشد. ضمنا بهتر است فرآورده‌های حاصل از این گیاه مثل عرق کاسنی، ریشه خشک شده و… را از مراکز فروش معتبر تهیه کنید.
حرف آخر
کاسنی یک گیاه دارویی است که از بخش‌های مختلف مثل برگ، ریشه و عصاره یا عرق آن برای رفع مشکلاتی مثل ناراحتی معده، یبوست، مشکلات کبد، تپش قلب و… استفاده می‌شود. این گیاه منبعی غنی از آنتی اکسیدان‌ها از جمله بتاکاروتن است که به کاهش التهاب کمک کرده و می‌تواند در پیشگیری از برخی سرطان‌ها مثل پستان و روده بزرگ موثر باشد. اگرچه مصرف کاسنی در سلامتی موثر است، اما مصرف خودسرانه آن برای هیچکس به ویژه مبتلایان به مشکلات کیسه صفرا و زنان باردار یا شیرده و بیماران دیابتی مجاز نیست.
اگر قصد دارید که با اضافه کردن این ماده و فرآورده‌های آن به رژیم غذایی خود از فواید آن بهره‌مند شوید، حتما پیش از مصرف با یک پزشک در مورد عوارض حانبی احتمالی و دوز مصرفی مجاز مشورت کنید. متخصصان تغذیه آنلاین حاضر در سامانه حال می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند.
سوالات متداول
کاسنی با بدن چه می‌کند؟
از این گیاه برای کاهش اشتها، ناراحتی معده، اختلالات کبد و کیسه صفرا، یبوست و… استفاده می‌شود. همچنین به عنوان یک محرک برای افزایش ادرار و محافظت از کبد هم موثر بوده و اثر محرک قهوه را متعادل می‌کند.
آیا عرق کاسنی برای پوست مفید است؟
کاسنی به ویژه ریشه آن دارای خواص ضد التهاب است و در آرامش و تسکین پوست نقش موثری دارد. گفته می‌شود این ماده در تقویت کلاژن پوست نقش دارد و به کاهش چین و چروک آن کمک می‌کند.
کاسنی چه تاثیری بر فشار خون دارد؟
یکی از نقش‌های کاسنی کاهش کلسترول بد خون است که می‌تواند به جلوگیری از حملات قلبی و سکته کمک کند. ضمنا فشار خون را هم کاهش می‌دهد که یک مزیت دیگر آن در حفظ سلامت قلب و عروق است.
آیا کاسنی حاوی انسولین است؟
حدود ۱۷ درصد از ترکیبات طبیعی شبه انسولین به نام فروکتان‌ها در ریشه خشک شده کاسنی وجود دارد. با این حـال محققان در حـال تحقیقات بیشتر در زمینه نقش کاسنی در مدیریت و پیشگیری از دیابت هستند.
برای آشنایی با نحوه مصرف عرق کاسنی از چه پزشکی کمک بگیریم؟
پزشکان متخصص طب سنتی می‌توانند با بررسی سوابق پزشکی بیمار و در نظر گرفتن بیماری‌های قبلی و داروهای مصرفی، تشخیص دهند که آیا فرد می‌تواند از کاسنی به عنوان یک ماده کمک درمانی استفاده کند یا خیر.
منابع
