گانودرما
این روزها، با پیشرفت علم تغذیه و همراهی آن با پزشکی و سلامت، روزی نیست که در اخبار رسانه‌ها، از خواص مواد خوراکی شناخته‌شده و شناخته‌نشده، نامی به میان نیاید. یکی از خوراکی‌هایی که مدتی است، زیاد درباره آن صحبت می‌شود، قارچ گانودرما یا گانودرما ریشی است. این ماده خوراکی نیز مانند سایر خوراکی‌ها دارای مزایا و عوارض متعدد است. اما اینکه کدام‌یک، یعنی عوارض یا مزایای آن بیشتر مورد توجه قرار گیرد، بستگی به میزان تبلیغات درباره آن‌ها دارد. در ادامه سعی می‌کنیم ویژگی‌های این قارچ را از تمام ابعاد مورد بررسی قرار دهیم.
قارچ گانودرما چیست؟
قارچ گانودرما سال‌هاست که نقشی اصلی در سلامت و درمان بیماری‌های مردم شرق آسیا دارد
سال‌هاست که قارچ گانودرما در کشورهای شرقی مانند ژاپن، چین و سایر سرزمین‌های خاور دور مورد استفاده قرار می‌گیرد. مردمان سرزمین‌های شرقی بر این باروند گانودرما کیفیت زندگی را بهبود و طول عمر را افزایش می‌دهد. درباره ظاهر این قارچ هم باید گفت، قارچی بزرگ و درخشان با بافتی چوب مانند است. در لاتین این قارچ را با نام گانودرمان لوسیدوم نیز می‌شناسند که لوسیدوم به درخشانی آن اشاره می‌کند. از سوی دیگر در چین نام لینگژی روی آن گذاشته‌اند و ژاپنی‌ها عنوان ریشی یا مانتاک را برایش استفاده می‌کنند.
نامی که چینی‌ها برای این قارچ به کار می‌برند، یعنی لینگژی به باور آن‌ها درباره آن بازمی‌گردد. این نام یعنی لینگژی در زبان چینی، به معنای ترکیب قدرت معنوی و جوهر جاودانگی است. مردمان این کشور بر این باورند که قارچ لینگژی دارای قدرت معنوی است و برایش نماد موفقیت، رفاه، قدرت الهی و طول عمر به شمار می‌آید.
یکی از ویژگی‌های این قارچ که آن را در میان قارچ‌های پرورشی منحصربه‌فرد کرده است، بیشتر بودن ارزش دارویی آن نسبت به ارزش غذایی آن است. شاید به همین دلیل است که در حـال حاضر محصولات متنوع فراوانی نظیر پودر، مکمل‌های غذایی و چای از این قارچ فرآوری می‌شود. فراورده‌های مختلف حاصل از گانودرما از بخش‌های مختلف این قارچ شامل میسلیوم، هاگ و بدنه میوه به دست می‌آید.
بیشتر بخوانید: تست کرونا در تهران
نگاهی تاریخی به قارچ گانودرما
بیش از دو هزار سال است که لینژی به عنوان قارچی درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ در نسخه‌های قدیمی که از زمان‌های دور به دست آمده، بر خواص فراوان این قارچ تاکید شده است.
گانودرمای وحشی کمیاب است، و در سال‌های قبل، پیش از اینکه این قارچ کاشته شود، تنها طبقه اشراف و ثروتمندان بودند که می‌توانستند آن را تهیه کنند. گروهی نیز بر این باور بودند که لینژی در خانه جاویدان در ساحل چین می‌روید. با این حال، گانودرما بیشتر شهرت خود را مدیون توزیع نامنظم، کمیاب بودن و استفاده آن توسط طبقه ثرومند جامعه بوده است؛ از همین جاست که می‌توان بخشی از تعریف و تمجیدهای مربوط به آن را کمی اغراق‌آمیز دانست.
در هر حال، چندین سال است که شهرت گانودرما جهانی شده و بسیاری از مردم در سراسر جهان از این قارچ برای درمان یا پیشگیری از بیماری‌ها استفاده می‌کنند.
خواص قارچ گانودرما
درباره خواص قارچ گانودرما مواردی زیادی بیان شده که بسیاری از آن‌ها به اثبات نرسیده‌اند
گانودرما به دلیل دارا بودن آنتی‌اکسیدان‌های فراوان به قارچی پرخاصیت و بسیار مفید تبدیل شده است. خواص گانودرما زیاد و متنوع است؛ اگرچه بسیاری از آن‌ها به طور کامل به اثبات نرسیده است.
ضد سرطانی بودن
بر اساس مطالعات انجام شده، مصرف گانودرما باعث کاهش تعداد سلول‌های سرطانی شده است. ضمنا در پیشگیری از سرطان روده نیز آثاری از آن دیده است. همچنین، این قارچ با افزایش تعداد گلبول‌های سفید به مبارزه بدن با سرطان نیز کمک می‌کند. همینطور شما می‌توانید با علائم سرطان معده بیشتر آشنا شوید.
از میان بردن خستگی و افسردگی
مصرف گانودرما به واسطه بهبود کیفیت زندگی باعث از میان رفتن خستگی و افسردگی می‌شود. بنابر پژوهش‌های انجام شده، ۴ هفته مصرف آن، چنین تاثیری خواهد داشت. همینطور راجع به راه های نجات‌بخش برای درمان افسردگی در حال بخوانید.
بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن
یکی از اصلی‌ترین خواص گانودرما تقویت سیستم ایمنی بدن است. اگرچه نتیجه تحقیقات در این باره هنوز، چندان شفاف و قطعی نیست اما استفاده از این قارچ، تعداد گلبول‌های سفید خون را افزایش می‌دهد و باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی می‌شود. درباره تقویت سیستم ایمنی بدن مقاله مرتبط با آن را بخوانید.
کمک به کنترل قند خون
برخی از مطالعات نشان می‌دهد که گانودرما به کاهش قند خون کمک می‌کند. از سوی دیگر بعضی پژوهش‌ها نیز حکایت از بی‌تاثیری این قارچ بر میزان قند ناشتا دارند. تحقیقات درباره این موضوع همچنان ادامه دارد.
راجع به قند خون بیشتر بخوانید.
سلامت قلب
یک پژوهش دوازده هفته‌ای روی بیست و شش نفر داوطلب نشان می‌دهد که مصرف گانودرما باعث پایین آمدن کلسترول خون آن‌ها شده است؛ موضوعی که باعث بهبود سلامت قلب خواهد شد.
هپاتیت
یکی دیگر از بیماری‌هایی که با استفاده مداوم گانودرما بهبود یافته، هپاتیت است. مصرف شش ماهه روی گروهی از داوطلبان، این نتیجه را دربرداشته است.
روماتیسم مفصلی
تاثیر مثبت گانودرما در تقویت سیستم ایمنی تقریبا ثابت شده است. همین تاثیر می‌تواند کاهش دردهای روماتیسم مفصلی را نیز با خود به دنبال داشته باشد. آیا راجع به روماتیسم و نشانه های آن چیزی می‌دانید!؟ جهت مطالعه بیشتر می‌توانید مقاله مرتبط با آن را بخوانید.
آسم
یکی دیگر از بیماری‌هایی که تحقیقات روی تاثیر گانودرما بر آن انجام شده، آسم است. پاسخ بدن ۶۲.۵ درصد از افراد مورد تحقیق که به آسم مبتلا بوده‌اند، پس از مصرف قارچ گانودرما مثبت بوده است.
آثار ضد ویروسی
تحقیقات نشان داده که پلی‌ساکاریدهای جداشده از گانودرما در شرایط آزمایشگاهی، خاصیت مبارزه با بسیاری از ویروس‌ها را در خود دارد.
پروستات
همان‌طور که گفته شد، مصرف گانودرما باعث از بین رفتن سلول‌های سرطانی می‌شود؛ در میان سرطان‌ها، پروستات یکی از انواع این بیماری‌هاست که بهترین نتیجه را از استفاده از این قارچ نشان داده است.
قهوه گانودرما
قهوه گانودرما یکی از فراورده‌های این قارچ است که در تهیه آن دانه‌های قهوه تفت داده شده نیز موجود است
همان‌طور که اشاره شد، قارچ گانودرما به شکل‌ها و در قالب محصولات متنوع در دسترس مصرف‌کنندگان قرار گرفته است. این میزان از تنوع باعث جلب رضایت و مصرف بیشتر این قارچ شده است. اما قدمت استفاده از نوشیدنی گانودرما به همان دو هزار سال قبل باز می‌گردد. قهوه گانودرما نیز فواید بسیاری دارد؛ میزان قهوه کمتر و مواد مغذی بیشتر تنها یکی از فواید این نوشیدنی درمانی است. اما مزایای استفاده از قهوه گانودرما بیشتر از این حرف‌هاست.
درباره خواص قهوه و شناخت هر کدام از انواع آن مقاله مرتبط با آن را در حال بخوانید.
قهوه گانودرما از عصاره قارچ قرمز و دانه‌های تفت داده شده قهوه تهیه می‌شود. از جمله آثار مثبت این نوشیدنی، می‌توان به تقویت عملکرد سیستم ایمنی بدن، برطرف کردن خستگی مزمن و مبارزه با سرطان‌ها اشاره کرد. بسیاری از مردم نیز از آن به عنوان یک ماده غذایی قوی و طبیعی و البته محرک استفاده می‌کنند. علاوه بر این، تحقیقاتی که روی آثار این قهوه انجام شده حکایت از آثار مثبت آن روی افسردگی و اضطراب دارد.
اگرچه کافئین موجود در قهوه گانودرما کمتر از قهوه‌های معمولی است، اما به هر حـال به اندازه خود باعث بی‌خوابی می‌شود. بنابراین اگر مشکل خواب دارید، از نوشیدن این قهوه صرف‌نظر کنید. علاوه بر این، چون قهوه گانودرما اسیدی است، ممکن است باعث بروز مشکلات گوارشی در افراد مستعد شود؛ با این اوصاف اگر معده‌تان حساس است یا مشکلی دارد، باز هم قید نوشیدن آن را بزنید. اما نگران نباشید، گونه‌های دیگری از گانودرما وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید و از خواصش بهره‌مند شوید.
بیشتر بخوانید: ورزش برای تنگی کانال نخاعی
قرص گانودرما
در بخش قبل گفتیم که اگر نوشیدن قهوه گانودرما مناسب حالتان نیست، نگران نباشید، محصولات دیگر این قارچ برای شما وجود دارد. قرص گانودرما یکی از این انواع محصولات است که می‌تواند پاسخگوی نیاز بسیاری از افراد باشد.
کپسول یا قرص گانودرما، تقریبا همه خواصی را که برای این قارچ بیان شده، در خود دارد؛ بنابراین می‌توانید از این قرص به اندازه معقول استفاده کنید. این قرص برخلاف قهوه آن، نه تنها مشکلی برای خوابتان به وجود نمی‌آورد، بلکه به واسطه خاصیت گانودرمای موجود در آن کیفیت خوابتان را هم بهبود می‌بخشد.
شاید یکی از پرسش‌ها درباره مصرف کپسول یا قرص گانودرما، میزان مصرف مجاز آن است. بهتر است در روز بیشتر از دو عدد از این قرص نخورید. ضمنا هنگام خوردن بهتر است معده‌تان خالی نباشد و آب کافی همراه با آن بنوشید.
بیشتر بخوانید: تفاوت آمپول نوروبیون ایرانی و خارجی
اندازه مصرف گانودرما
حتما شنیده‌اید که شاعر می‌گوید، اندازه نگه‌دار که اندازه نکوست! حتی اگر قرار است بهترین و سالم‌ترین خوراکی جهان را بخورید نیز نباید این توصیه را فراموش کنید. گانودرما را حتی اگر بدون هیچ عارضه‌ای در نظر بگیریم (که چنین فرضی درست نیست)، باز هم نباید در مصرف آن پا را فراتر از حدود و خطوط بگذارید.
اما واقعا میزان به اندازه قارچ گانودرما چه قدر است؟ درباره گانودرما باید بگوییم، میزان مصرف بستگی به شکل فرآورده دارد. اگر شما از آن دسته افرادی هستید که منع مصرف این قارچ را ندارید، در صورتی که می‌خواهید خودش را مصرف کنید نباید در روز بیشتر از ۲۵ تا ۱۰۰ گرم از آن را میل کنید. اما اگر انتخابتان عصاره گانودرما است، باید میزان آن را به یک دهم میزان خود قارچ برسانید، مثلا اگر پیش‌تر قرار بود روزی ۲۵ گرم مصرف کنید، حالا باید آن را به دو و نیم گرم برسانید. ضمنا این نکته را نیز از خاطر نبرید که عصاره گانودرما را نباید بیش از ۱۲ روز متوالی مورد استفاده قرار دهید.
در مورد قهوه گانودرما نیز باید حدود و اندازه آن را رعایت کنید. بیش از سه تا پنج فنجان کوچک قهوه گانودرما در روز به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. و چنانچه می‌خواهید قرص آن را انتخاب کنید، بیش از دو قرص در روز برایتان مجاز نیست. (بهتر است برای مصرف قرص آن، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید).
عوارض گانودرما چیست؟
یکی از خطرناک‌ترین و فاجعه‌بارترین تصورات درباره گیاهان دارویی یا داروهای گیاهی این است که آن‌ها عوارضی ندارند؛ اگر شما هم این‌طور تصور میکنید، به شدت و سرعت نیاز به یک خانه‌تکانی ذهنی دارید. هیچ یک از داروهای گیاهی (یا قارچ‌ها) از این قاعده مستثنا نیستند. بنابراین باید بدانید که گانودرما نیز عوارض خاص خودش را دارد. اما این عوارض چیست و تا چه حد خطرناک است؟
خب اول باید بدانید که عوارض گانودرما چندان خطرناک نیست و موردی دیده نشده که حیات افراد را به خطر بیندازد؛ یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که درباره مصرف این قارچ مطرح شده، مشکلات گوارشی و ناراحتی معده است. در برخی از موارد نیز مشکلات کبدی گزارش شده است.
اگرچه عوارض مصرف گانودرما چندان شدید و زیاد نیست اما برخی افراد نباید این قارچ را مصرف کنند؛ در ادامه بیشتر درباره کسانی که منع مصرف گانودرما دارند، صحبت می‌کنیم.
چه کسانی گانودرما مصرف نکنند؟
آنقدر درباره خواص و فواید گانودرما صحبت شده است که شاید تصور شود همه افراد می‌توانند از آن استفاده کنند؛ اما این طور نیست. گانودرما هم مانند هر داروی دیگری (شیمیایی یا گیاهی) عوارضی دارد که می‌تواند افراد حساس را دچار آسیب‌های جبران‌ناپذیر کند. یکی از اصلی‌ترین گروه‌هایی که منع مصرف گانودرما دارند، افرادی هستند که به انواع قارچ‌ها حساسیت دارند؛ این گروه از افراد به احتمال زیاد پس از مصرف گانودرما هم دچار علائم آلرژی خواهند شد.
علاوه بر این زنان باردار و شیرده هم بهتر است از این قارچ استفاده نکنند. بیمارانی که تحت شیمی‌درمانی قرار دارند نیز نباید از این قارچ استفاده کنند. بیماران مبتلا به فشارخون که داروی مخصوص برای کنترل فشار می‌خورند نیز باید از مصرف گانودرما اجتناب کنند چرا که این قارچ باعث اختلال دارویی می‌شود.
کلام آخر
تا به حـال درباره خواص و فواید گانودرما سخنان زیادی گفته شده است، ما نیز در این مقاله به بسیاری از خواص آن اشاره کردیم اما باید بدانید که بخش زیادی از این گفته‌ها، اغراق‌آمیز است و این قارچ هر چه بکند، معجزه نمی‌کند! در بخشی از این مقاله بیان کردیم که در زمان‌های دور، این قارچ تنها مخصوص اقشار ثروتمند و خاص جامعه بود، کمیاب بودن گانودرما و اختصاص داشتنش به مرفهان، باعث به وجود آمدن این ایده شد که این قارچ می‌تواند تاثیر معجزه‌آسا داشته باشد.
به هر حال، اگرچه گانودرما آثار مثبت فراوانی دارد اما در مصرف آن، مانند هر داروی دیگری باید تعادل را رعایت کنید. ضمنا به هیچ‌وجه نباید آن را جایگزین داروهایی کنید که پزشک برایتان تجویز کرده است. مثلا اگر می‌خواهید برای کاهش دیابت گانودرما را در برنامه غذایی‌تان بگنجانید، بهتر است رژیم غذایی‌تان را به دقت رعایت کنید، داروهایتان را سر وقت بخورید، فعالیت فیزیکی داشته باشید و در صورت نداشتن منع مصرف، این قارچ را هم به اندازه مناسب میل کنید.
سوالات متداول
گانودرما چیست و چه خواصی دارد؟
گانودرما یا لینژی، نوعی قارچ بزرگ با ظاهری چوب مانند است؛ بیش از دو هزار سال است که این قارچ در کشورهای جنوب شرق آسیا و شرق دور به عنوان درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله خواص گانودرما می‌توان به این موارد اشاره کرد: ضد سرطان بودن، از بین بردن خستگی و افسردگی، مبارزه با آسم، از بین بردن دردهای مفصلی، کاهش قند خون، تقویت سیستم ایمنی بدن، کمک به سلامت قلب، مبارزه با بیماری پروستات و… اشاره کرد.
قهوه گانودرما چیست؟
قهوه گانودرما ترکیبی است که با استفاده از عصاره گانودرمای قرمز و ترکیب آن با دانه‌های تفت خورده قهوه به دست می‌آید. این نوشیدنی، مناسب آن دسته افرادی است که عادت به نوشیدن قهوه دارند و در عین حـال می‌خواهند از فواید گانودرما نیز بهره‌مند شوند. از آنجایی که در این ترکیب، قهوه نیز وجود دارد، می‌تواند باعث بی‌خوابی شود؛ ضمنا ممکن است به خاطر وجود اسید، مشکلاتی را نیز برای معده به وجود بیاورد. بنابراین مصرف آن برای کسانی که مشکل خواب یا درد معده دارند، توصیه نمی‌شود.
میزان مناسب مصرف گانودرما چه قدر است؟
میزان مناسب مصرف گانودرما به شکل فرآورده مورد استفاده بستگی دارد. خود گانودرما را می‌توان بین ۲۵ تا ۱۰۰ گرم در روز مصرف کرد. میزان مجاز عصاره آن، یک دهم این عدد در روز است. قهوه گانودرما را نیز باید به ۳ تا ۵ فنجان کوچک در روز محدود کرد.
آیا ممکن است مصرف گانودرما عوارضی داشته باشد؟
بله؛ گانودرما نیز مانند سایر داروهای گیاهی، عوارض مخصوص خود را دارد. بر اساس مطالعات انجام شده از جمله این عوارض می‌توان به مشکلات گوارشی و کبدی اشاره کرد.
منابع
