سندروم ایمپاستر به معنای شک و تردید در توانایی های خود و احساس کلاهبرداری است!. این امر به طور نامتناسبی بر افرادی با موفقیت بالا تأثیر می‌گذارد، که پذیرش دستاوردهای خودشان را برایشان دشوار می‌کند و مدام از خود می‌پرسند که آیا من شایسته تقدیر هستم یا نه.
تأثیر نژادپرستی سیستماتیک، طبقه‌گرایی، بیگانه‌هراسی، و سایر سوگیری‌ها، زمانی که مفهوم سندروم فریبنده مطرح شد، به‌طور قطعی وجود نداشت. حتی همانطور که امروزه می دانیم، سندرم فریبکار تقصیر را به گردن افراد می اندازد، بدون در نظر گرفتن زمینه های تاریخی و فرهنگی که اساس چگونگی تجلی آن در زنان رنگین پوست و زنان سفیدپوست است. اگر می‌خواهید بدانید سندروم ایمپاستر چیست با ادامه مطلب همراه باشید.
سندروم ایمپاستر چیست؟
افرادی که با سندروم ایمپاستر دست و پنجه نرم می‌کنند، معتقدند که لیاقت دستاوردهای خود و احترام بالایی که در واقع به آنها داده شده را ندارند. آنها احساس می‌کنند که آنقدرها که دیگران فکر می‌کنند صلاحیت نداشته یا باهوش نیستند و به زودی مردم حقیقت را در مورد آنها کشف خواهند کرد. افراد مبتلا به سندروم ایمپاستر ممکن است حتی دارای مقامات عالی باشند یا مدارک علمی متعددی داشته باشند اما با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند.
سندرم ایمپاستر پدیده‌ای روان‌شناختی است که در آن افراد به موفقیت‌های خود شک می‌کنند و ترس دائمی از افشا شدن به عنوان یک کلاهبرداری دارند.
شناخت بیشتر سندرم ایمپوستر
چرا افراد مبتلا به سندرم فریبکار با وجود اینکه شواهد فراوانی مبنی بر موفقیت آنها وجود دارد، احساس کلاهبرداری می کنند؟ به جای اعتراف به توانایی‌ها و تلاش‌هایشان، اغلب موفقیت‌های خود را به دلایل بیرونی یا گذرا، مانند شانس، زمان‌بندی خوب یا تلاشی که نمی‌توانند به طور منظم انجام دهند، نسبت می‌دهند. چه در زمینه پیشرفت تحصیلی و چه در زمینه موفقیت شغلی، فرد می تواند با فشار و انتظارات شخصی دست و پنجه نرم کند.
تاریخچه سندروم ایمپاستر
روانشناسانی به نام پائولین رز کلنس و سوزان ایمز این مفهوم را که در ابتدا “پدیده فریبکار” نامیده می‌شد، در مطالعه خود در سال 1978 توسعه دادند که بر روی زنان موفق متمرکز بود. آنها اظهار داشتند که «علیرغم موفقیت‌های علمی و حرفه‌ای برجسته، زنانی که پدیده فریبکار را تجربه می‌کنند همچنان بر این باورند که واقعاً درخشان نیستند و هر کسی را که خلاف آن فکر می‌کند فریب داده‌اند».
یافته‌های آنها منجر به دهه‌ها رهبری فکری، برنامه‌ها و ابتکارات برای پرداختن به سندروم ایمپاستر در زنان شد. حتی زنان مشهور – از سوپراستارهای هالیوود مانند شارلیز ترون و ویولا دیویس گرفته تا رهبران تجاری مانند شریل سندبرگ و حتی بانوی اول سابق میشل اوباما و قاضی دادگاه عالی سونیا سوتومایور – اعتراف کرده‌اند که آن را تجربه کرده‌اند.
آنچه کمتر مورد بررسی قرار گرفته است این است که چرا سندروم ایمپاستر در وهله اول وجود دارد و سیستم‌های محل کار چه نقشی در تقویت و تشدید آن در زنان دارند.
علت‌های ایجاد سندروم ایمپاستر
دلایل متعددی برای سندروم ایمپاستر وجود دارد، از جمله:
- کمال گرایی
افرادی که استانداردهای بیش از حد بالایی برای خود تعیین می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به سندروم ایمپوستر هستند. آنها احساس می‌کنند که انتظارات غیر واقعی خود را برآورده نمی‌کنند.
- موفقیت بیش از حد
کسانی که در چندین زمینه برتر هستند، ممکن است احساس کنند که لیاقت موفقیت خود را ندارند، که منجر به احساس بی کفایتی می‌شود.
- مقایسه
مقایسه مداوم خود با دیگران نیز می‌تواند به سندروم فریبنده دامن بزند، به ویژه زمانی که افراد معتقدند دیگران با استعدادتر یا موفق‌تر هستند.
- تجارب دوران کودکی
تربیت و تجربیات کودکی می‌تواند باعث سندروم ایمپاستر شود. به عنوان مثال، مورد انتقاد قرار گرفتن یا تحسین شدن به خاطر دستاوردها ممکن است منجر به شک و تردید در فرد شده و این مشکل را در او ایجاد کند.
- ویژگی‌های شخصیتی
ویژگی هایی مانند عزت نفس پایین یا درون گرایی می‌توانند افراد را مستعد ابتلا به سندروم ایمپاستر کنند.
انواع مختلف سندروم ایمپاستر
دکتر والری یانگ، متخصص مشهور در این زمینه و یکی از بنیانگذاران مؤسسه سندرم ایمپاستر، پنج نوع آن را شناسایی کرده است:
1. کمال گرا: کسانی که به این شکل از سندروم فریبکار مبتلا هستند، معتقدند که باید به برتری مطلق دست یابند تا از احساس کلاهبرداری اجتناب کنند. کمال جویی آنها باعث می شود که وقتی کوتاه می آیند در شایستگی خود شک کنند.
2. متخصص: افرادی که سندروم فریبکار را تجربه می کنند به عنوان متخصص معتقدند که فاقد دانش یا تخصص کامل در زمینه خاصی هستند. آنها می ترسند که کمتر از آنچه که به نظر می رسند در معرض توانایی قرار گیرند.
3. نابغه طبیعی: افرادی که با سندرم فریبکار از نوع نابغه طبیعی دست و پنجه نرم می کنند، خود را ذاتا با استعداد یا با استعداد نمی دانند. در عوض، آنها هر موفقیتی را صرفاً به تلاش نسبت می دهند تا توانایی ذاتی.
4. تک نواز: احساس یک شیاد در میان همسالان به ویژه برای تکنوازان زمانی که برای موفقیت به کمک یا همکاری نیاز دارند، شدیدتر می شود. آنها استقلال را پیش نیاز شایستگی واقعی می دانند.
5. ابر شخص: در نهایت، ابرمردم معتقدند که باید دائماً از دیگران بهتر عمل کنند یا به سطوح بالای غیرواقعی موفقیت دست یابند تا مهارت ها و قابلیت های خود را تأیید کنند.
نشانه های سندروم ایمپاستر
اکنون که دانستید سندروم ایمپاستر چیست باید نشانه های آن را نیز بشناسید. آیا تا به حال به چیز شگفت انگیزی دست یافته‌اید و بعد از آن با خود زمزمه کنید که “من تازه شانس آوردم” یا “آنها به زودی متوجه می شوند که من به اندازه کافی خوب نیستم”؟. اگر چنین است، احتمالا به سندروم ایمپاستر مبتلا شده باشید، پدیده‌ای که به‌طور شگفت‌انگیزی رایج شده و علیرغم کسب موفقیت‌ها، افراد موفق را آزار می‌دهد.
سندرم ایمپوستر فقط یک شک گاه به گاه به خود نیست. یک احساس مداوم بی کفایتی و کلاهبرداری نیز هست. حتی زمانی که شواهد خلاف آن را فریاد می‌زنند.
در اینجا برخی از علائم رایج سندروم ایمپاستر ذکر شده است:
منتقد درونی
- شک کردن به مهارت‌ها و توانایی‌های خود، حتی پس از موفقیت،
- شما دائماً خود را به خاطر اشتباهات سرزنش می‌کنید، روی ایرادات تمرکز می‌کنید در حالی که نقاط قوت را نادیده می‌گیرید.
- مقایسه خود با دیگران؛ یعنی بر دستاوردهای دیگران تمرکز می‌کنید و احساس حقارت و بی کفایتی دارید.
نادیده گرفتن دستاوردها
- کم اهمیت جلوه دادن دستاوردهای خود: موفقیت‌های خود را کوچک می‌بینید و آنها را به عوامل خارجی مانند کمک دیگران نسبت می‌دهید.
- ترس از شناخته شدن: شما در اضطراب دائمی زندگی می‌کنید که مبادا کسی “تقلب” شما را افشا کند و دستاوردهای شما را از بین ببرد.
- دشواری در پذیرش تمجید: تعارف باعث ناراحتی شما می‌شود و به جای افزایش اعتماد به نفس، به شک و تردید خودتان دامن می‌زند.
الگوهای رفتاری
- به دلیل ترس از شکست و نیاز به اثبات خود، بی امان به خود فشار می آورید.
- کمال گرایی: شما استانداردهای غیرممکن بالایی را تعیین می‌کنید که منجر به ناامیدی و انتقاد از خود می‌شود.
- اهمال کاری: به دلیل ترس از بی کفایتی، از چالش‌ها یا فرصت‌ها دوری می‌کنید که مانع پیشرفت شما خواهد شد.
تاثیرات عاطفی
- اضطراب و استرس: شک و ترس دائمی به خود از طریق احساسات تخلیه می‌شود.
- عزت نفس پایین: شما مدام در تلاش هستید تا به ارزش و توانایی‌های خود ایمان داشته باشید.
- افسردگی و فرسودگی شغلی: فشار و منفی گرایی، منجر به خستگی عاطفی و گوشه گیری در کار می‌شود.
به یاد داشته باشید، تجربه برخی از این علائم لزوماً به این معنی نیست که شما به سندروم ایمپاستر تمام عیار مبتلا هستید. با این حال، اگر این احساسات پایدار هستند و به طور قابل توجهی بر زندگی شما تأثیر می گذارند، اولین قدم برای غلبه بر این کشمکش درونی مشاوره آنلاین روانشناسی است.
راه های تشخیص سندرم ایمپاستر
سندرم ایمپاستر، با احساس مداوم بی کفایتی، علیرغم شواهد موفقیت، می تواند یک معمای دشوار برای تشخیص باشد. درواقع تشخیص این مبارزه درونی نیاز به رویکرد ظریف‌تری دارد که در ادامه ذکر شده است.
در حال حاضر، هیچ آزمایش قطعی برای تشخیص سندرم ایمپاستر وجود ندارد و متخصصان ترکیبی از عوامل را مدنظر قرار می‌دهند.
1. داستان شما: به اشتراک گذاشتن تجربیات، افکار و احساسات خود با یک روانپزشک آنلاین و یا مشاور شروعی برای تشخیص است. آنها با دقت به صحبت‌های شما گوش می‌دهند و فرکانس، شدت و تأثیر شک و تردید شما را بررسی می‌کنند.
2. ابزارهای ارزیابی: پرسشنامه‌های استاندارد شده مانند مقیاس کلنس یا مقیاس پدیده هاروی، اگرچه راهی برای تشخیص دقیق نیستند اما بینش‌های ارزشمندی درباره شدت علائم شما ارائه می‌دهند.
3. رد کردن سایر شرایط: سندرم ایمپاستر شباهت هایی با اضطراب، افسردگی و کمال گرایی دارد. بنابراین باید به خوبی وجه تمایز آنها مشخص شود.
البته خود تشخیصی توصیه نمی‌شود زیرا نیاز به تشخیص و درمان توسط یک متخصص دارد.
در حالی که آزمون های آنلاین نقطه شروعی برای تشخیص است اما نباید آنها را به عنوان تشخیص قطعی سندروم ایمپاستر در نظر گرفت. زیرا فاقد جزئیات مورد نیاز برای یک تصویر کامل هستند.
در صورت مشکوک بودن به سندرم ایمپاستر چه باید کرد؟
با یک دوست قابل اعتماد، یکی از اعضای خانواده یا درمانگر صحبت کنید. به اشتراک گذاشتن تجربیات خود می‌تواند اولین قدم باشد.
یک درمانگر یا مشاور می‌تواند حمایت، راهنمایی و استراتژی‌های درستی را برای احساسات فریبنده شما ارائه دهد.
به یاد داشته باشید: شما تنها نیستید. سندرم ایمپوستر به طور شگفت انگیزی شایع است و کمک خواستن نشانه قدرت است نه ضعف.
تست سندرم ایمپاستر
البته هیچ آزمون دقیقی برای سندروم ایمپاستر وجود ندارد اما آزمون‌هایی هست که برای تخشیص بسیار کمک کننده هستند.
پائولین کلنس، روانشناس مشهور، تست Impostor را برای ارزیابی وجود و شدت سندرم ایمپاستور در افراد ایجاد کرد. این آزمون شامل ده عبارت است که در مقیاس پنج درجه‌ای رتبه‌بندی شده‌اند و نمرات آن درجات مختلفی از سندرم ایمپاستور را نشان می‌دهد:
– نمرات زیر 40 نشان دهنده تعداد کمی از ویژگی‌های ایمپاستر است.
– نمرات بین 41 تا 60 نشان دهنده تجربیات ایمپاستر متوسط است.
– نمرات بالای 60 نشان دهنده احساسات مکرر و شدید ایمپاستر است.
مصاحبه بالینی: اینجاست که تشخیص واقعی اتفاق می افتد. یک درمانگر یا مشاور به داستان شما گوش می‌دهد، عمیق‌تر به افکار و احساسات شما می‌پردازد و شدت و تأثیر شک و تردید را بر زندگی شما بررسی می‌کند.
تاثیرات مخرب و عوارض سندرم ایمپاستر
سندرم ایمپاستر، آن احساس مداوم بی کفایتی علیرغم شواهد موفقیت، ممکن است مانند یک مورد بی ضرر از شک کردن به خود به نظر برسد. اما حقیقت این است که تأثیر آن می‌تواند به طرز شگفت‌آوری عمیق و گسترده باشد و بر سلامت روان، شغل و زنگی شما تأثیر بگذارد. بیایید به اثرات مضر و عوارضی که می‌تواند به همراه داشته باشد نگاهی بیندازیم.
پیامدهای سلامت روان
- اضطراب و استرس: ترس دائمی از قرار گرفتن در معرض و شک به خود باعث تشدید اضطراب مزمن شده و بر وضعیت عاطفی شما تأثیر می‌گذارد و در نهایت منجر به علائم فیزیکی مانند خستگی یا سردرد می‌شود.
- افسردگی و اعتماد به نفس پایین: ایمپاستر با از بین بردن ارزش درونی فرد، منجر به افسردگی و کاهش توانایی لذت بردن از زندگی و جشن گرفتن موفقیت‌ها می‌شود.
- کمال گرایی و فرسودگی شغلی: فشار بی وقفه برای اثبات خود به کمال گرایی ناسالم دامن می زند، استانداردهای دست نیافتنی را موجب شده و شما را به سمت فرسودگی سوق می‌دهد.
پیامدهای زندگی:
- عدم موفقیت: سندرم ایمپاستر شما را از ریسک کردن، دنبال کردن فرصت‌ها و دستیابی به پتانسیل کامل خود باز دارد و شکاف ناامیدکننده ای بین توانایی ها و دستاوردهای شما ایجاد می کند.
- تنش رابطه: انتقاد مداوم از خود و ترس از قضاوت می تواند به تعاملات شما نفوذ کند و بر روابط شما با همکاران، دوستان و خانواده تأثیر بگذارد.
- کاهش اعتماد به نفس و لذت: ممکن است دستاوردهای خود را کم اهمیت جلوه دهید و برای جشن گرفتن موفقیت ها تلاش کنید و مانع احساس موفقیت و لذت بردن از پاداش های زندگی در شما شود.
پیامدهای جسمی
- علائم جسمی: استرس و اضطراب مزمن به صورت علائم فیزیکی مانند سردرد، خستگی و مشکلات گوارشی ظاهر می‌شود و بر سلامت و رفاه کلی شما تأثیر می‌گذارد.
- سوء مصرف مواد: برخی از افراد به مکانیسم‌های مقابله‌ای ناسالم مانند سوء مصرف مواد روی می‌آورند تا درد عاطفی ناشی از شک و انتقاد از خود را بی حس کنند.
- ترس از شکست منجر به اهمال کاری و رفتارهای خود خرابکارانه شده و مانع پیشرفت و رسیدن به اهداف شما خواهد شد.
درمان سندروم ایمپاستر
نگران نباشید. سندرم ایمپوستر بسیاری از افراد موفق را تحت تاثیر قرار داده اما با حمایت مناسب می توان بر محدودیت های آن غلبه کرد. درواقع راه‌های موثری برای مبارزه با آن و بازیابی اعتماد به نفس وجود دارد! فقط به یاد داشته باشید که شما توانا و مستحق موفقیت هستید و با کمک مشاور، می‌توانید منتقد درونی را ساکت کرده و زندگی عادی داشته باشید.
در ادامه چند استراتژی قدرتمند برای کنترل و درمان سندرم ایمپاستر وجود دارد که می توانید از آنها استفاده کنید:
به صحبت با خود ادامه دهید و الگوهای انتقادی و شک به خود را شناسایی کنید. این افکار را با شواهدی از مهارت ها و دستاوردهای خود به چالش بکشید. به جای اینکه بگویید”خوشحالم که هنوز واقعیت من را ندیده‌اند”، بگویید: “من برای رسیدن به این هدف سخت کار کردم و شایسته این موقعیت را دارم.”
با خودتان مهربان باشید، همانطور که با دوستی که با چالش‌های مشابه مواجه است رفتار می‌کنید.
فهرستی ملموس از موفقیت‌های بزرگ و کوچک خود تهیه کنید تا توانایی‌های خود را به خود یادآوری کنید.
برای تصدیق و جشن گرفتن دستاوردهای خود وقت بگذارید، صرف نظر از اینکه چقدر به ظاهر ناچیز باشند.
مهارت‌ها و ویژگی‌های مثبت خود را در نظر بگیرید و فعالانه از آنها در زندگی کاری و شخصی خود استفاده کنید.
یک متخصص می‌تواند به شما کمک کند ریشه احساسات فریبنده خود را درک کنید و مکانیسم های مقابله ای موثری را پیش روی شما قرار می‌دهد.
ارتباط با دیگرانی که این مشکل شما را درک می‌کنند، به‌طور باورنکردنی مفید است. تجربه خود را با افراد حمایت کننده و دوستان یا خانواده که می توانند تشویق کننده باشیند به اشتراک بگذارید.
خود را در حال رسیدن به اهدافتان تصور کنید. این کار انگیزه و اعتماد به نفس شما را افزایش می‌دهد.
اجازه ندهید ترس از شکست شما را عقب نگه دارد. ریسک های حساب شده را بپذیرید، از منطقه راحتی خود خارج شوید و به پیشرفت خود فکر کنید
با تمام این موارد به یاد داشته باشید که درمان سندرم ایمپاستر نیازمند زمان و تلاش بسیار است. پس صبور باشید و پیروزی‌های خود را جشن بگیرید.
چه کسانی در معرض سندرم ایمپاستر هستند؟
البته هر کسی ممکن است سندرم ایمپاستر را تجربه کند، به نظر می‌رسد گروه‌های خاصی، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. در ادامه برخی از عواملی که ممکن است شانس افراد را برای ابتلا افزایش دهد. این پدیده روان‌شناختی می‌تواند افراد را از هر طبقه‌ای تحت تاثیر قرار دهد، اما برخی عوامل ممکن است آسیب‌پذیری فرد را در برابر این تردیدها افزایش دهد.
اولاً، به دلیل انتظارات اجتماعی و کلیشه‌های جنسیتی زنان بیشتر از مردان با احساسات فریبنده دست و پنجه نرم می‌کنند. ثانیاً، افراد موفق یعنی کسانی که به طور مداوم در تحصیلات، مشاغل یا سایر زمینه‌ها برتری دارند، به ویژه در معرض خطر هستند زیرا چنین استانداردهای والایی را برای خود تعیین می‌کنند. ثالثاً، افرادی که در محیط‌های رقابتی مانند زمینه‌های STEM، کسب‌وکار یا صنایع خلاق کار می‌کنند، با فشار شدیدی روبرو هستند زیرا باد برای عملکرد بی‌نقصی داشته باشند.
علاوه بر این، پس زمینه فرهنگی نیز در ابتلا به سندرم ایمپاستر نقش دارد. برخی از فرهنگ ها تاکید بیشتری بر فروتنی دارند و پذیرش دستاوردهای شخصی را برای افراد دشوار می‌کند. در نهایت، شرایط سلامت روانی مانند اضطراب و افسردگی نیز می‌تواند به این احساسات فریبنده کمک کند و یک چرخه معیوب بین افکار منفی و پریشانی عاطفی ایجاد کند.
به طور خلاصه، هر کسی می‌تواند سندروم ایمپاستر را تجربه کند، اما گروه‌های خاصی، از جمله زنان، افراد با موفقیت بالا، متخصصان در زمینه‌های رقابتی، و افراری با پیشینه‌های فرهنگی خاص، بیشتر در برابر این شرایط آسیب‌پذیر هستند.
منابع:
