راه های درمان افسردگی زیاد است اما از آنجا که افسردگی فراتر از غمگین بودن و احساس ناخوشایند چند روزه است، بنابراین درمان آن بسیار مهم و حیاتی است. برخی از مردم فکر میکنند که افسردگی یک بیماری واقعی نیست! اما باید بدانید که این مسئله یک بیماری واقعی با علائم واقعی است. علائم افسردگی در افراد مختلف متفاوت است و اغلب مبتلایان به آن، برداشتن اولین قدم برای درمان افسردگی را بسیار دشوار میدانند.
بعضی از متخصصان معتقدند که هیچ یک از روشهای رفع افسردگی کاملا قطعی نیستند اما با درمان بهموقع این بیماری میتوان یک زندگی عادی و طبیعی داشت. خبر خوب این است که طیف وسیعی از روشهای درمانی توسط متخصصان در دسترس است و میتوان مانند یک بیماری جسمی، به درمان آن هم پرداخت. اما در حقیقت افسردگی چیست و چه شکلهایی میتواند داشته باشد؟ افسردگی انواع مختلفی دارد که نوع اساسی، افسردگی فصلی، اختلال پیش از قاعدگی، مانیک و… از مهمترین آن هستند.
راه های درمان افسردگی
راه های درمان افسردگی چندین مورد است که در ادامه به آنها اشاره میکنیم:
روان درمانی
این نوع درمان شامل صحبت با یک متخصص سلامت روان، مانند یک درمانگر یا روانشناس است که می تواند به مسائلی مانند الگوهای تفکر منفی، استرس و مشکلات روابط کمک کند. این روشها که به درمان گفتاری هم معروفند، از موثرترین راهها در رفع افسردگی هستند. این روشها به شما کمک میکنند تا الگوهای تفکر خود را تغییر دهید و مهارتهای کاهش استرس و درگیریهای زندگی را بهتر یاد بگیرید.
این روشها با شناسایی و تغییر افکار غیر مفید، به شما کمک میکنند تا روان خود را سالم نگه دارید. از مهمترین روشهای درمان روانشناختی میتوان به رفتار درمانی شناختی (CBT)، درمان بین فردی (IPT)، رفتار درمانی و شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی (MBCT) اشاره کرد. رفتار درمانی شناختی رایجترین و مهمترین روش درمان روانشناختی افسردگی است. این روش با کمک به تغییر الگوهای تفکر افراد، میکوشد تا آنها را از افسردگی رها کند.
دارو یکی از راه های درمان افسردگی
بهکارگیری داروهای ضد افسردگی یکی از روشهای درمان این بیماری است. وقتی فرد یک دوره متوسط تا شدید افسردگی را تجربه میکند، ممکن است نیاز به مصرف این داروها داشته باشد. این داروها اغلب در شرایطی تجویز میشوند که روشهای درمانی دیگر موثر نبوده و یا به دلیل شدت بیماری و عدم دسترسی به درمان، انجام روشهای روانشناختی امکانپذیر نباشد. افراد مبتلا به انواع خاصی از افسردگی مثل اختلال دو قطبی و اسکیزوفرنی باید حتما تحت درمان دارویی قرار گیرند. تصمیمگیری در مورد این که از کدام داروی ضد افسردگی برای درمان چه نوعی از این بیماری و در چه دوزی استفاده شود، فقط بر عهده پزشک متخصص است.
این داروها میتوانند احساس بهتری در افراد ایجاد کنند، اما شخصیت و طرز فکر آنها را تغییر نمیدهند. از سویی این داروها مانند هر داروی دیگری عوارض خاص خودش را هم دارد از جمله حالت تهوع، سرگیجه، تعریق، خشکی دهان، افزایش وزن و…. در صورت طولانی شدن این علائم باید به پزشک خود اطلاع دهید تا در صورت نیاز داروی دیگری برای شما تجویز کند. مدت زمان مصرف دارو به شدت بیماری، شرایط و نحوه واکنش آنها به درمان بستگی دارد. قطع داروهای ضد افسردگی باید به تدریج و تحت نظر پزشک انجام شود.
ورزش
نشان داده شده است که ورزش بر سلامت روان از جمله افسردگی تأثیر مثبت دارد. فعالیت هایی مانند پیاده روی، دویدن، شنا و دوچرخه سواری ممکن است به بهبود خلق و خو و کاهش علائم افسردگی کمک کند. ورزش یکی از راه های درمان افسردگی بدون دارو میباشد
خواب کافی
خواب کافی هم برای سلامت جسمی و هم برای سلامت روان مهم است. افراد مبتلا به افسردگی ممکن است با مشکلات خواب دست و پنجه نرم کنند، بنابراین بهبود بهداشت خواب می تواند کمک کننده باشد. این روش نیز یک روش راه های درمان افسردگی بدون دارو به حساب میآید.
مراقبت از خود
علاوه بر درمان دارویی و مشاوره روانشناختی، مدیریت بیماری توسط خود فرد یکی از روشهای درمان است که به بیمار کمک میکند تا با این بیماری کنار آمده و برای بهبود حـال خود تلاش کند. تاثیر این روشها بسیار فراتر از تصور است و نقش کلیدی در درمان دارد. از جمله:
- داشتن فعالیت اجتماعی و کاری
- تعیین کردن هدف
- ورزش کردن
- خوردن غذاهای سالم
- به اندازه کافی خوابیدن و داشتن خواب راحت
- پذیرش مسئولیت
- دور کردن افکار منفی
- استفاده از مکملهای غذایی مثل ویتامین دی و اسید فولیک
- انجام دادن کار جدید
افسردگی غیر معمول را در این مطلب بیشتر بشناسید
درمان های تحریک مغز
درمان های تحریک مغز، مانند درمان تشنج الکتریکی (ECT) و تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال مکرر (rTMS) نیز ممکن است برای درمان افسردگی در برخی موارد استفاده شود.
توجه به این نکته ضروریست که بهترین برنامه درمانی برای افسردگی به شرایط فردی بستگی دارد و افراد ممکن است نیاز داشته باشند که روشهای مختلفی را برای یافتن بهترین روش برای آنها امتحان کنند. مهم است که با یک پزشک یا متخصص سلامت روان صحبت کنید تا یک برنامه درمانی شخصی ایجاد کنید.
درباره افسردگی موقعیتی و راه های شناخت و درمان آن بیشتر بدانید
علائم خفیف افسردگی را میتوان با یادگیری شرایطی که به تغییر سبک زندگی منجر میشوند (مثل ورزش کردن) و درمانهای روانشناختی ارائه شده توسط مشاور متخصص درمان کرد. در افسردگی خفیف به ندرت از دارو برای درمان بیمار استفاده میشود. هر چه بیماری شدت بیشتری پیدا کند، نیاز به مداخلات جدتر پزشکی، دورههای رواندرمانی پیشرفتهتر و تجویز دارو خواهد بود. توصیه میشود که برای برطرف کردن افسردگی شدید تا متوسط از ترکیب روشهای مختلف به جای یک نوع درمان خاص استفاده شود. متداولترین روشهای رفع افسردگی رواندرمانی، دارو، خانواده یا زوج درمانی، بستری در بیمارستان و روشهای کمک به خود است که در ادامه به معرفی پرکاربردترین این روشها میپردازیم.
درباره روان پریشی و درمان آن بیشتر بدانید
درمان افسردگی شدید در زنان
افسردگی در زنان ممکن است علائم و نشانههای متفاوتی داشته و یا احتمال بروز برخی از نشانهها در آنان بیشتر از مردان باشد؛ از جمله احساس پوچی، احساس گناه، عدم لذت از زندگی، بی توجهی به فرزندان، تغییرات اشتها، مشکلات گوارشی، حساسیت پستانها، گریه مداوم، وحشتزدگی و…. همچنین احتمال بروز افسردگی در زنان به دلیل کمبود آهن و اسید فولیک بالاتر است. از طرفی ممکن است که این بیماری به دلیل وجود اختلالات پیش از قاعدگی و مشکلاتی از این دست که علائمی مشابه افسردگی دارند، دیرتر تشخیص داده شود. افسردگی شدید زمانی تشخیص داده میشود که تحریکپذیری و افکار خودکشی بیش از هر زمان دیگری به سراغ فرد بیاید. مداخله پزشکی در این مرحله برای درمان بسیار ضروری است.
به هرحال لازم است که زنان به محض احساس افسردگی یا مشاهده نشانهها نسبت به درمان مصمم باشند. رایجترین گزینههای درمانی برای آنان، مصرف دارو و رواندرمانی است. البته ضروری است که در صورت باردار بودن، آن را به پزشک اطلاع دهید؛ چون بسیاری از داروهای ضد افسردگی میتوانند اثر منفی بر جنین داشته باشند. داشتن فعالیتهای اجتماعی مفرح، ورزش منظم و پذیرش یک مسئولیت جدید میتواند شرایط روانی بیمار را دگرگون کند. به زنان توصیه میشود که برای رفع افسردگی:
- از انزوا فاصله گرفته و حمایت اجتماعی و خانوادگی دریافت کنند.
- به سلامت جسمی و روانی خود از طریق کاهش استرس، چکاپ منظم و… اهمیت دهند.
- فعالیت بدنی کافی و منظم داشته باشند.
- با کاهش مصرف شکر، فستفودها و افزایش مصرف غذاهای سالم و مغذی، به کاهش علائم افسردگی کمک کنند.
- از معجزه نور خورشید غافل نشوند و هر روز به مقدار کافی آفتاب بگیرند.
- افکار منفی درباره خانواده، فرزندان و شرایط زندگی را رها کنند.
بیشتر بخوانید: تست کرونا در منزل
درمان افسردگی شدید در مردان
برخی از علائم افسردگی از جمله عصبانیت، تحریکپذیری، پرخاشگری، اختلالات جنسی، خواب زیاد، دردهای جسمی، گرایش به مصرف مواد مخدر و الکل، کنارهگیری از خانواده و دوستان و ناتوانی در مسئولیتپذیری در مردان بیش از زنان مشاهده میشود. البته بروز این علائم در همه مردان یکسان نیست. تشخیص افسردگی در مردان ممکن است کمی دشوارتر باشد، چون آنها اغلب از بیان احساسات خود پرهیز میکنند.
از سوی دیگر آنها کمتر به دریافت خدمات پزشکی و آغاز درمان تمایل دارند. حمایت خانواده و تشویق آنها به پذیرش بیماری و درمان آن در مردان بسیار حیاتی است. اگر بیمار به دلیل افسردگی به مصرف مواد مخدر و الکل روی آورده است، کاهش مصرف و درمان آنها هم میتواند در بهبود حـال وی اثرگذار باشد. البته نباید انتظار معجزه داشته باشید. خروج یکباره از افسردگی امکانپذیر نیست. این کار نیاز به مداومت و صبر کافی دارد. حمایت اطرافیان میتواند بیمار را به ادامه درمان تشویق کند. به نظر شما علت مقاومت مردان در مقابل برطرف کردن افسردگی و سایر مشکلات مشابه چیست؟
راه های درمان افسردگی در مردان شامل موارد زیر میباشد:
- به اندازه کافی در جمعهای صمیمی و دوستانه وقت بگذرانند.
- به طور منظم ورزش کنند.
- اهداف خود را خرد کرده تا پس از رسیدن به هر هدف کوچک، احساس رضایتمندی از خود را تجربه کنند.
- تصمیمگیری در مورد مسائل مهم زندگی را به بعد از بهبود حـال خود موکول کنند.
- برنامه کاری، غذایی، تفریحی و استراحت منظم روزانه داشته باشند.
- در مقابل مصرف دارو مقاومت نکنند.
از طریق آزمون افسردگی بک میزان افسردگی را در خود بسنجید.
درمان افسردگی بعد از زایمان
یکی از شایعترین انواع افسردگی، پس از زایمان روی میدهد. احتمال بروز آن در افرادی با سابقه خانوادگی یا کسانی که پیش از بارداری به درجاتی از افسردگی دچار بودند بیشتر است، اما هر کسی میتواند به آن مبتلا شود. بارزترین نشانههای آن شامل گریه بیش از حد، احساس خشم، کنارهگیری از نوزاد، احساس بیحسی و قطع ارتباط با نوزاد یا صدمه زدن به او، احساس گناه در مورد مادر خوب نبودن و وجود تردید و نگرانی در توانایی پرورش کودک است. این بیماری در صورت رها شدن ممکن است ماهها طول کشیده و به یک افسردگی مزمن تبدیل شود. افسردگی پس از زایمان نباید عادی و به عنوان بخشی از زندگی جدید زن پس از زایمان پذیرفته شود. این یک بیماری است که نیاز به درمان دارد. قطع شدن پیوند بین مادر و نوزاد به ویژه در اولین روزهای پس از تولد ممکن است اثرات دائمی بر زندگی نوزاد بگذارد. تحقیقات نشان داده که کودکان مادران مبتلا به افسردگی پس از زایمان بیش از حد گریه میکنند و ممکن از در خوابیدن و تغذیه مشکل داشته باشند.
راه های درمان افسردگی بعد از زایمان مشابه انواع دیگر افسردگی است. انتخاب بهترین روش برای درمان به علائم بیماری، شدت آن و ترجیح شخصی بیمار دارد. برخی از روشهای درمانی ممکن است برای شخصی مفید ولی برای دیگری کارا نباشد. اولین دارویی که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا و مختص افسردگی پس از زایمان تایید شد برکسانولون نام دارد. دریافت این دارو از طریق تزریق و در مدت زمان ۶۰ ساعت در یک محیط خاص و تحت مراقبت کادر درمانی، توسط پزشک انجام میشود. این دارو با کمک به تنظیم سطح هورمونهایی که در دوره بارداری تغییر کردهاند، به درمان بیماری افسردگی میپردازد. از عوارض آن میتوان به خوابآلودگی غیر معمول، خشکی دهان، سرگیجه و غش کردن اشاره کرد.
درمان سریع افسردگی
افسردگی به یک باره ایجاد نمیشود که به دنبال درمان فوری برای آن باشیم. افسردگی اغلب با تغییر آهسته و تدریجی خلق و خو آغاز میشود، به صورتی که حتی ممکن است خود بیمار هم متوجه آن نشود. اما نکته مهم در درمان آن، اقدام فوری و به موقع است. یعنی به محض مشاهده اولین علائم، باید با مراجعه به پزشک متخصص، بررسیهای اولیه را انجام و معالجه را آغاز کرد. هر چه روند درمان سریعتر آغاز شود، احتمال این که درمان زودتر و با کیفیت بیشتر انجام شود هم بالاتر میرود. پیگیری درمان، مصرف منظم دارو (در صورت تجویز توسط پزشک)، داشتن فعالیت بدنی کافی و تغذیه سالم، حضور در فعالیتهای اجتماعی و انجام تمریناتی برای تقویت افکار مثبت، راهکارهایی هستند که میتوانند به درمان سریعتر افسردگی کمک کنند. وقفه در درمان و عدم توجه به تمرینات ذهنی میتواند روند درمان را بسیار طولانی کرده و یا باعث عدم دستیابی به نتیجه مورد انتظار شود.
افسردگی یک بیماری قابل درمان است، اما درمان قطعی آن به شدت افسردگی و رسیدگی به موقع بستگی دارد. شروع زودهنگام درمان، احتمال رسیدن به درمان قطعی را به ویژه در میان جوانان افزایش میدهد. بسیاری از افراد که برای درمان این بیماری به پزشک مراجعه میکنند به راحتی درمان شده و روال زندگی عادی و طبیعی خود را در پیش میگیرند. اما در صورت بیتوجهی به درمان، قطع خودسرانه دارو یا فرآیند درمان، انتخاب روشهای ناکارآمد و عدم مدیریت افسردگی توسط خود فرد، ممکن است بیماری مزمن شده و در مواردی بدتر هم شود. برخی از بیماران در شرایط شدید افسردگی، نیاز به مراقبت مادامالعمر، مشاوره افسردگی و مصرف دارو به صورت منظم و همیشگی دارند و ممکن است در صورت تغییر در این برنامه، بیماری آنها تشدید شود.
درمان افسردگی شدید
بهترین راه برای درمان افسردگی شدید از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به عوامل بسیاری مانند شدت افسردگی، سلامت کلی فرد و سابقه درمان سلامت روان بستگی دارد. برخی از درمان های موثر برای افسردگی شدید شامل درمان، دارو درمانی و تغییر شیوه زندگی است. درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی درمان است که برای درمان افسردگی موثر است. داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی نیز ممکن است توسط پزشک تجویز شود.
علاوه بر این، ایجاد تغییرات در سبک زندگی، مانند ورزش منظم، خوردن یک رژیم غذایی متعادل، خواب کافی و اجتناب از مواد مخدر و الکل، می تواند به مدیریت علائم افسردگی کمک کند. اگر شما یا کسی که می شناسید با افسردگی شدید دست و پنجه نرم می کنید، بسیار مهم است که به دنبال کمک حرفه ای باشید.
مشاوره با روانشناس یکی از راه های درمان افسردگی
افسردگی میتواند یک بیماری موقتی یا طولانیمدت باشد. ممکن است که درمان در برخی از موارد برای آن موثر نبوده و برای همیشه نیاز به کنترل و رسیدگی داشته باشد. بهترین روش برای درمان و کنترل این بیماری، آگاهی بیمار نسبت به علائم و حالات خود است که میتواند به درمان به موقع کمک کند. فرد باید یاد بگیرد که آگاهانه از خود مراقبت کرده و در صورت بروز تغییرات جزئی در وضعیت روحی خود، نسبت به بهبود حـال خود اقدام کند. راهنمایی گرفتن از یک مشاور با تجربه در این میان، نقش کلیدی دارد. ولی گاهی دسترسی به چنین شخصی آسان نیست. اگر میخواهید مشاور خود را همیشه و همه جا با خود داشته باشید، کافی است که به وبسایت و اپلیکیشن حال مراجعه کنید.
در بخش مشاوره آنلاین روانشناسی با پزشکان و مشاوران این سامانه در کمترین زمان ممکن و در تمام ساعات و روزهای هفته امکانپذیر است. با حال دیگر بهانهای برای عدم درمان بیماری افسردگی ندارید و میتوانید پاسخ سوالات خود را به سرعت دریافت کنید. درمان افسردگی نیاز به صبوری، مداومت و پیگیری دارد. هیچ وقت برای رسیدن به درمان مناسب عجله نکنید و ناامید نشوید. شما چطور از روشهای گفته شده برای درمان بیماری افسردگی کمک میگیرید؟