اختلال سلوک در کودکان (CD) یک اختلال رفتاری است که قبل از 10 سالگی شروع می شود و در سنین نوجوانی بدتر میشود و شامل رفتاری پرخاشگرانه و همراه با نافرمانی است. اختلال سلوک یک اختلال رایج است که در آن کودک قوانین مربوط به سن خود را رعایت نمی کند که برخی افراد آن را با بدرفتاری عادی اشتباه می‌گیرند، اما این 2 با هم متفاوت هستند. اگر CD در کودکی یا نوجوانی درمان نشود، به یک اختلال جدی تر به نام اختلال شخصیت ضد اجتماعی بزرگسالان تبدیل خواهد شد.
اختلال سلوک در کودکان چیست؟
اختلال سلوک وضعیتی است که در آن کودکان و نوجوانان در پیروی از قوانین و رفتار صحیح مشکل دارند. آنها پرخاشگرانه، مخرب یا غیر صادقانه عمل کرده و به اطرافیان آسیب می‌رسانند. اگر فرزند شما اختلال سلوک داشته باشد، ممکن است شجاع و مطمئن به نظر برسد، اما در اعماق وجود در واقع احساس ترس و ناامنی می‌کند. این کودکان فکر می‌کنند که همه به آنها آسیب می‌زنند و خطر را در اطراف خود حس می‌کنند.
نشانه های اختلال سلوک در کودکان
گاهی اوقات، کودکان بدون اختلال سلوک نیز می‌توانند رفتارهای مشابهی داشته باشند. اما برای کودکان مبتلا به این اختلال، این رفتارها بیشتر اتفاق می افتد. علائم اختلال سلوک در کودکان عبارتند از:
- رعایت نکردن قوانین رفتار مناسب که همه باید رعایت کنند
- در کودکان بزرگتر: دعوا کردن، دروغ گفتن، تقلب، دزدی، آسیب رساندن به چیزها و صدمه زدن به دیگران از نظر جسمی یا روحی.
- بی توجهی به حقوق و احساسات دیگران و لذت بردن از آزار دادن، دروغ گفتن یا فریب دادن آنها و حتی انجام خشونت فیزیکی یا جنسی.
- آزار دادن به حیوانات
- در کودکان کوچکتر: دروغ گفتن بدون دلیل واقعی، دزدی برای سرگرمی، و بسیار بد رفتار با دیگران
علائم دیگر می‌تواند شامل پرخاشگر بودن، انجام کارهای ترسناک، قلدری کردن و تخریب چیزها. دروغ گفتن، دزدی، زیر پا گذاشتن قوانین، ترک مدرسه، شوخی های نامناسب و درگیر شدن در فعالیت های جنسی باشد
البته این علائم مشابه سایر مشکلات سلامت روان نیز می‌باشد که تشخیص صحیح آن به وسیله مشاوره آنلاین روانشناسی انجام خواهد شد.
نحوه تشخیص اختلال سلوک در کودکان
اختلال سلوک در کودکان مانند بدرفتاری یا رفتارهای نادرست معمولی نیست که اغلب کودکان مرتکب آن می‌شوند. برای اینکه اختلال سلوک در کودکان تشخیص داده شود، علائم آن باید چندین ماه بدون توقف ادامه داشته باشد. کودک باید حداقل سه رفتار را که معمولاً با اختلال سلوک مرتبط است نشان دهد و یکی از این رفتارها را در 6 ماه گذشته تکرار کرده باشد. این مشکلات رفتاری نیز باید تأثیر زیادی بر زندگی اجتماعی یا عملکرد مدرسه کودک داشته باشد.
در ادامه برخی از رفتارهای رایجی که نشان دهنده اختلال سلوک باشد آورده شده است:
- فرزند شما به طور مداوم ویژگی‌های خاصی را در روابط خود با دیگران نشان می‌دهد، مانند عدم همدلی یا نگرانی برای احساسات دیگران.
- فرزند شما وقتی اشتباه می‌کند احساس بد یا گناه نمی کند، مگر اینکه گرفتار شود یا مجازات شود.
- فرزند شما به نحوه تأثیر اعمالش بر دیگران توجهی نمی‌کند یا اهمیتی نمی‌دهد.
- فرزند شما نسبت به عملکرد ضعیف در مدرسه، کار یا سایر فعالیت های مهم ابراز نگرانی نمی‌کند
علل شکل گیری اختلال سلوک
اختلال سلوک می تواند در اثر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد شود. عوامل ژنتیکی شامل آسیب به لوب پیشانی مغز است که بر مهارت‌های شناختی مهم مانند حل مسئله و حافظه تأثیر می گذارد. این مسئله منجر به عدم کنترل انگیزه ها، مشکل در برنامه ریزی برای اقدامات آینده و مشکل در یادگیری از تجربیات منفی گذشته میشود. این اختلالات می تواند ارثی یا ناشی از آسیب مغزی باشد. البته کودکان مبتلا به اختلال سلوک ویژگی‌های شخصیتی خاص مرتبط با این بیماری را نیز به ارث ببرند.
بیشتر بدانید: کاهش اضطراب در کودکان
عوامل محیطی نیز در ایجاد اختلال سلوک نقش دارند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض خشونت، مانند کودک آزاری، به ایجاد این اختلال کمک می‌کند. آموزش ناکافی و روش‌های تربیتی خشن نیز می‌تواند در این مورد نقش داشته باشد، زیرا می‌تواند الگوی نادرستی برای کودکان ایجاد کند. مشکلات خانوادگی مانند سوء مصرف مواد نیز می‌تواند تأثیر مخربی بر رشد شخصیت کودک داشته باشد و باعث اختلال سلوک در کودکان شود. فقر و محرومیت اجتماعی از جمله بیکاری و انزوای اجتماعی نیز از عوامل مهم در بروز این مشکل هستند. فقدان گروه‌های اجتماعی حامی نیز وضعیت را بدتر کند. در نهایت، عوامل روان‌شناختی مانند خشم، ناامیدی و غم و اندوه در شکل گیری اختلال سلوک در کودکان نقش دارد.
بیشتر بدانید: تربیت فرزندان ۷ تا ۱۴ سال
راه‌های درمان اختلال سلوک در کودکان
درمان اختلال سلوک در کودکان به سن و علائم آنها بستگی دارد. اختلال سلوک منجر به سایر اختلالات روانی مانند افسردگی و اختلال دوقطبی شود، بنابراین ارزیابی و درمان زودهنگام آن بسیار مهم باشد. درمان این اختلال احتمالا دشوار خواهد بود زیرا بچه‌ها اغلب همکاری نمی‌کنند و نقش پدر و مادر در این درمان بسیار حساس است. می‌توانید علائم افسردگی در کودکان را از اینجا بخوانید.
رویکردهای مختلفی برای درمان اختلال سلوک در کودکان وجود دارد:
جلسات درمانی با کودک و خانواده. درمان شناختی رفتاری برای کمک به کودک در مدیریت رفتارهای تکانشی و مقابله با استرس بسیار مفید است.
گاهی اوقات، جلسات درمانی با همسالان نیز مفید است. تمرکز این جلسات بر توسعه مهارت‌های بین فردی و همدلی است.
مدارس نقش مهمی در درمان اختلال سلوک در کودکان دارند. تیمی از متخصصان شامل مشاوران، روانشناسان، مددکاران اجتماعی و مدیران برای حمایت از کودک در مدرسه با یکدیگر همکاری می کنند و مشاوره‌های لازم را به کودک یا نوجوان می‌دهند.
پس اگر می‌خواهید بدانید چگونه می‌توانید به فرزندتان که با اختلال سلوک دست و پنجه نرم می‌کند کمک کنید این روش‌ها را امتحان کنید.
- حتما با مشاور کودک آنلاین در تماس باشید و جلسات را مرتب پیگیری کنید.
- در صورت لزوم در جلسات خانواده درمانی شرکت کنید.
- برای ایجاد یک برنامه درمانی با مشاوران و مدرسه او همکاری کنید.
- صحبت با سایر والدینی که فرزندی با اختلال رفتاری دارند می تواند مفید باشد.
پیشگیری از اختلال سلوک در کودکان
پیشگیری از اختلال سلوک در کودکان به معنای انجام اقداماتی برای کمک به آنها برای جلوگیری از بروز مشکلات رفتاری است.
ایجاد یک محیط مثبت و محبت آمیز
فراهم کردن یک محیط حمایتی و مراقبتی برای کودکان در خانه و نشان دادن عشق، گرمی و تشویق به ایجاد عزت نفس آنها کمک کرده و از رفتارهای مخرب جلوگیری می‌کند.
تعیین قوانین واضح و منسجم
ایجاد قوانین ساده و قابل فهم به کودکان کمک می‌کند تا بفهمند از آنها چه انتظاری می رود. ثبات امری کلیدی است، زیرا اجرای مداوم این قوانین به کودکان کمک می‌فهماند تا احساس مسئولیت و خودکنترلی داشته باشند.
آموزش مهارت‌های حل مسئله
تشویق کودکان به حل مسائل خودشان به آنها کمک می‌کند تا توانایی‌های خودکنترلی و تصمیم گیری را بدست آورند.
ترویج عادات سالم
رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و خواب کافی برای کودکان ضروری است. این عادات سالم به رفتار بهتر و ثبات عاطفی آنها کمک می‌کند.
افزایش مهارت‌های اجتماعی
آموزش نحوه تعامل مثبت و محترمانه با دیگران به کودکان از اختلالات هدایتی پیشگیری خواهد کرد.
ارائه یک برنامه منظم
داشتن یک برنامه روزانه ثابت با زمان های مشخص برای وعده‌های غذایی، تکالیف، بازی و خواب، ثبات و نظم را در زندگی کودکان تقویت کرده و مانع اختلال سلوک در کودکان میشود.
بیشتر بخوانید: علت حرف زدن در خواب
قرار نگرفتن در معرض خشونت
قرار دادن کودکان در معرض محتوای رسانه‌ای خشن یا تهاجمی به اختلال سلوک در کودکان کمک می‌کند.
مشاور با روانشناس
اگر کودک به طور مداوم علائم اختلال سلوک را نشان می‌دهد، باید از یک روانشناس یا درمانگر کودک کمک حرفه ای بگیرید
به یاد داشته باشید که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. با اجرای این اقدامات ساده، والدین و مراقبان به رشد سالم کودکان کمک کرده و خطر ابتلا به اختلال سلوک را کاهش می‌دهند.
بیشتر بدانید: بهترین روش تربیت فرزند
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به اختلال سلوک هستند؟
این اختلال می‌تواند کودکان و نوجوانان را تحت تاثیر قرار دهد. معمولاً قبل از 10 سالگی شروع می شود، اما در دوران نوجوانی به خصوص در پسران جدی تر میشود. مطالعات نشان داده است که از هر چهار کودک مبتلا به اختلال نقص توجه یا بیش فعالی (ADHD)، یک نفر نیز دچار اختلال سلوک میشود. به طور کلی، محققان بر این باورند که حدود 45٪ از کودکان مبتلا به ADHD علائم اختلال سلوک را نیز دارند.
