واکسن هپاتیت / آشنایی با عوارض و انواع واکسن های هپاتیت

خیلی‌ها کبد را مهم‌ترین عضو بدن می‌دانند و به آن لقب سلطان بدن داده‌اند! به همین دلیل بیماری هپاتیت که یک بیماری کبدی است، اهمیت زیادی دارد. شناخت این بیماری آن‌قدر مهم است که ما در مجلۀ سلامت حال تاکنون چند مطلب دربارۀ انواع هپاتیت نوشته‌ایم. حالا می‌خواهیم برایتان دربارۀ واکسن هپاتیت بگوییم.

در این مطلب قرار است دربارۀ عملکرد واکسن هپاتیت، انواع واکسن‌های هپاتیت، عوارض این واکسن‌ها و خلاصه هرچیزی که دانستنش دربارۀ این واکسن مهم است، بخوانید. پس این مطلب را از دست ندهید.

واکسن هپاتیت برای چیست

از قدیم می‌گویند پیشگیری بهتر از درمان است. پس بهتر است به جای آن‌که به هپاتیت مبتلا شوید و به دنبال درمانش باشید، از همان ابتدا از این بیماری پیشگیری کنید. واکسن هپاتیت مثل هر واکسن دیگری قرار است از ابتلای شما به بیماری هپاتیت جلوگیری کند.

البته هپاتیت انواع مختلفی دارد؛ اما برای همۀ انواع آن واکسن ساخته نشده است. در ادامه می‌خواهیم برایتان توضیح دهیم که برای کدامیک از انواع هپاتیت واکسن در دسترس است و عملکرد هریک از آنها چیست.

انواع واکسن هپاتیت

هپاتیت انواع مختلفی دارد. انواع هپاتیت هم بر اساس حروف الفبای لاتین نام‌گذاری شده‌اند: از هپاتیت نوع A تا هپاتیت نوع E. اما سه نوع هپاتیت A، B و C از انواع دیگر شایع‌تر و شناخته شده‌تر هستند. در این بخش می‌خواهیم دربارۀ واکسن‌های هریک از این بیماری‌ها توضیح دهیم:

واکسن هپاتیت آ

واکسن هپاتیت A از هپاتیت آ پیشگیری می‌کند و تا 95 درصد مؤثر است. تأثیر این واکسن شاید تا آخر عمر فرد باقی بماند. این واکسن محدودیت سنی ندارد و کودک و بزرگسال و سالمند می‌توانند آن را تزریق کنند. می‌توان این واکسن را از یک سالگی دریافت کرد.

اولین واکسن هپاتیت آ در سال 1991 در اروپا و در سال 1995 در ایالات متحد آمریکا تأیید شد. اکنون این دارو در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی است. این سازمان توصیه می‌کند در مناطقی از جهان که هپاتیت A نسبتا شایع است، این واکسن تزریق شود.

واکسن هپاتیت ب

واکسن هپاتیت B از ابتلا به بیماری هپاتیت ب حلوگیری می‌کند و تا 95 درصد مؤثر است. این واکسن جزو واکسن‌های ضروری است که باید به کودکان تزریق کرد (با جدول واکسیناسیون کودکان در این مطلب آشنا شوید). اولین دوز معمولا 24 ساعت پس از تولد تزریق می‌شود. کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند لازم است که حتما این واکسن را دریافت کنند؛ همچنین کارکنان مراقبت‌های بهداشتی نیز لازم است در برابر هپاتیت ب واکسینه شوند.

واکسن هپاتیت c

تاکنون واکسنی برای هپاتیت C ساخته نشده است. ویروس HCV بین سویه‌های این بیماری بسیار متغیر است و به سرعت جهش می‌کند. در نتیجه ساختن واکسن برای این بیماری دشوار است و محققان تاکنون موفق به این انجام این کار نشده‌اند.

عوارض واکسن هپاتیت

واکسن هم مثل هم داروی دیگری ممکن است عوارض جانبی داشته باشد. معمولا عوارض واکسن‌ها درد و تورم و قرمزی در محل تزریق است که البته خفیف هستند. واکسن‌ها به ندرت عوارض جدی دارند. مگر آنکه فرد به واکسن واکنش آلرژیک نشان دهد که می‌تواند خطرآفرین باشد.

واکسن هپاتیت ب که به کودکان تزریق می‌شود معمولا این عوارض را در میان بعضی از کودکان دارد:

• قرمزی و تورم و گرما در محل تزریق
• تب

به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در آمریکا (CDC) عوارض واکسن هپاتیت A نیز عبارتند از: تورم، حساسیت، قرمزی، احساس گرمی یا توده سفت در محل تزریق واکسن. تب کم، احساس کسالت، حالت تهوع. از دست دادن اشتها. سردرد.

عوارض واکسن هپاتیت برای افراد دیابتی

افرادی که دیابت دارند، باید حتما واکسن هپاتیت ب را دریافت کنند. آن‌ها بیش از افراد دیگر در معرض ابتلا به هپاتیت ب هستند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در آمریکا توصیه می‌کند که بزرگسالان زیر 60 سال که مبتلا به دیابت هستند و واکسینه نشده‌اند، باید هرچه زودتر واکسن هپاتیت ب را دریافت کنند.

این مرکز همچنین اعلام کرده که عوارض ناشی از واکسن هپاتیت ب جزئی و خفیف است، مگر آنکه در موارد نادری فرد به واکسن واکنش آلرژیک نشان دهد که علائمش کهیر، تورم صورت و گلو، مشکل در تنفس، ضربان سریع قلب، سرگیجه و ضعف است.

عوارض واکسن هپاتیت ب در بزرگسالان

عوارض واکسن هپاتیت ب در بزرگسالان معمولا جزئی است و ممکن است شامل تب و تورم در محل تزریق باشد. همان‌طور که گفتیم واکسن هپاتیت ب به ندرت عوارض جانبی جدی دارد که شامل واکنش‌های آلرژیک است و دربارۀ علائمش در بخش قبلی توضیح دادیم.

دوز واکسن هپاتیت در بزرگسالان

دوز واکسن هپاتیت در بزرگسالان به نوع و فرمولاسیون واکسن بستگی دارد. اما دربارۀ واکسن هپاتیت ب در انستیتو پاستور آمده که این واکسن سوسپانسیون تزریقی به رنگ سفید کدر است که دوز آن 100 میکروگرم در 5 میلی‌لیتر است. این واکسن هم در بزرگسالان و هم در کودکان، پس از اتمام سه دوره تزریق، آنتی بادی و ایمنی لازم را علیه ویروس هپاتیت ب به وجود می‌آورد.

مراقبت بعد از واکسن هپاتیت در بزرگسالان

با توجه به اینکه عوارض واکسن هپاتیت خفیف است، معمولا مراقبت خاصی پس از تزریق آن مورد نیاز نیست. مگر آن‌که در موارد نادری فرد دچار شوک آلرژیک بشود. در این صورت لازم است که به سرعت و به صورت اورژانسی از پزشک کمک گرفته شود. برای مثال اگر کودکتان پس از تزریق واکسن دچار خارش، جوش پوستی، تورم زبان و گلو شد و یا در نفس کشیدن مشکل داشت، سریع به پزشک اطلاع دهید یا از بخش مشاوره آنلاین پزشکی در حال کمک بگیرید. شما میتوانید از خدمات تزریق واکسن هپاتیت در منزل سلامت پزشکی حال استفاده کنید.

واکسن هپاتیت و بارداری

شواهد تا امروز نشان نداده‌اند که واکسن هپاتیت برای جنین خطرناک باشد. به همین دلیل در مناطقی که هپاتیت شایع است و امکان ابتلا بالاست، واکسیناسیون برای زنان باردار نیز تجویز می‌شود و می‌تواند تحت نظر پزشک انجام شود. همچنین زنان شیرده نیز می‌توانند این واکسن را تزریق کنند. تاکنون شواهد نشان نداده‌اند که واکسن در شیر مادر ترشح می‌کند یا برای سلامتی مادر و فرزند مضر است. می‌توانید از دکتر زنان آنلاین نیز کمک بگیرید

منابع

https://www.cdc.gov

https://en.wikipedia.org

https://www.medicalnewstoday.com

https://fa.pasteur.ac.ir