تست گلوکز بارداری یک آزمایش معمول در دوران بارداری است که سطح گلوکز یا قند خون زنان باردار را بررسی می‌کند. آزمایش‌های غربالگری گلوکز بارداری شامل تست غربالگری یا چالش گلوکز و تست تحمل گلوکز هستند. در صورتی که نتیجه آزمایش اول نشان‌دهنده احتمال ابتلا به دیابت نباشد، نیازی به تست دوم نیست. این آزمایش معمولا از سوی ماما یا پزشک زنان آنلاین در سه ماهه دوم بارداری (بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸) تجویز می‌شود. عدم تشخیص و کنترل دیابت بارداری خطرناک است و می‌توند به سلامت مادر و جنین لطمه بزند. اگر می‌خواهید بدانید تست گلوکز بارداری چیست و چطور انجام می‌شود، با ما تا پایان این مطلب همراه باشید.

درخواست آزمایش در منزل

تست گلوکز بارداری چیست

دیابت بارداری یک بیماری شایع دوران بارداری است که حدود ۱۰ درصد زنان باردار را درگیر می‌کند. ابتلا به دیابت به این معنی است که در خون شما گلوکز یا قند بیش از حد وجود دارد. هدف از آزمایش گلوکز بارداری بررسی میزان پردازش گلوکز در خون شما است. اگر بدن نتواند گلوکز را به درستی پردازش کند، مقدار زیادی از آن در خون شما باقی می‌ماند و این به معنی ابتلا به دیابت بارداری است.

تست گلوکز به بررسی علائم دیابت بارداری در سه ماهه دوم بارداری می‌پردازد. البته در صورتی که خانم باردار یکی از شرایط زیر را داشته باشد، ممکن است پزشک این آزمایش را زودتر تجویز کند:

• اضافه وزن بالا
• سابقه دیابت در بارداری‌های قبلی یا سابقه خانوادگی دیابت
• تولد نوزاد بیش از ۴ کیلوگرم در زایمان‌های قبلی
• وجود قند در ادرار در آزمایش‌های قبل از بارداری
• ابتلا به فشار خون بالا
• سن بالای ۳۵ سال
• ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک یا سندرم متابولیک که با افزایش خطر دیابت بارداری مرتبط هستند

درباره آزمایش قند خون و هزینه های آن بیشتر بدانید

نحوه انجام تست گلوکز بارداری

از طریق تست گلوکز بارداری، بیماری دیابت بارداری را در خانم‌ها تشخیص می‌دهند. این آزمایش به دو صورت آزمایش یک ساعته (غربالگری گلوکز) و سه ساعته (تست تحمل خوراکی گلوکز) انجام می‌شود. نحوه انجام این آزمایش‌ها به شرح زیر است:

نحوه انجام غربالگری گلوکز

انجام این تست به یک ساعت زمان نیاز دارد و شما می‌توانید پیش از آن غذا بخورید (نیاز به ناشتا بودن ندارید). البته توصیه می‌شود که در وعده قبل از آزمایش از خوردن غذاهای خیلی شیرین خودداری کنید. مراحل انجام آن با نوشیدن سریع یک مایع شیرین به نام گلوکولا (حاوی ۵۰ گرم گلوکز) شروع می‌شود و نمونه خون را یک ساعت بعد می‌گیرند.

این آزمایش نحوه پردازش محلول گلوکز را توسط بدن اندازه‌گیری می‌کند. شما بعد از نوشیدن این مایع مجاز به خوردن چیز دیگری به جز چند جرعه آب نیستید. بالا بودن سطح گلوکز خون بعد از یک ساعت نشان‌دهنده ابتلا به دیابت بارداری نیست. بلکه به این معنی است که باید آزمایش دوم یعنی تست تحمل گلوکز را انجام دهید.

نحوه انجام تست تحمل گلوکز

اگر آزمایش غربالگری نشان دهد که در خون مادر باردار قند بیش از حد وجود دارد، پزشک آزمایش تست تحمل گلوکز را تجویز می‌کند. تکمیل این آزمایش حدود سه ساعت طول می‌کشد و به صورت خون‌گیری در فواصل زمانی مشخص (یک ساعت، دو ساعت و سه ساعت بعد از خوردن مایع شیرین) انجام می‌شود.

نحوه انجام آزمایش مشابه غربالگری گلوکز است؛ با این تفاوت که ابتدا یک نمونه خون ناشتا از بیمار می‌گیرند و سپس مایع حاوی ۱۰۰ گرم گلوکز را به او می‌دهند. پس از خوردن مایع و تا زمان دریافت آخرین نمونه خون باید در محیط آزمایشگاه بمانید و مجاز به خوردن هیچ چیز به جز چند جرعه آب نیستنید. برای انجام این آزمایش باید موارد زیر را هم رعایت کنید:

• خوردن ۱۵۰ میلی‌گرم کربوهیدرات در روز به مدت سه روز قبل از آزمایش
• ناشتا بودن برای حداقل ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از آزمایش
• انجام آزمایش در ساعات اولیه صبح

پیش نیازهای انجام آزمایش تحمل گلوکز بارداری

پیش‌تر گفتیم که دو نوع آزمایش گلوکز بارداری وجود دارد: تست چالش یا غربالگری گلوکز و تست تحمل گلوکز. تفاوت اصلی این دو آزمایش در ترتیب انجام آن‌ها است. اگر نتیجه غربالگری عادی باشد، یعنی شما نیاز به انجام آزمایش تحمل گلوکز بارداری ندارید. اما در صورتی که نتیجه آزمایش اول غیرطبیعی باشد، پزشک آزمایش دوم یعنی تست تحمل گلوکز را تجویز می‌کند.

در واقع غربالگری دیابت به تشخیص این بیماری نمی‌پردازد؛ بلکه احتمال وجود آن را تشخیص می‌دهد. اما تست تحمل گلوکز، وجود دیابت بارداری را در بیمار تشخیص می‌دهد. هر دوی این آزمایش‌ها شامل نوشیدن یه مایع شیرین حاوی گلوکز و گرفتن خون از ورید بازوی شما است.

ویار بارداری از کی شروع میشه؟

تفسیر تست تحمل گلوکز

برای تست تحمل گلوکز چهار بار از فرد نمونه خون دریافت می‌کنند. اولین نمونه مربوط به زمان ناشتا بودن و سایر موارد پس از یک، دو و سه ساعت بعد از نوشیدن مایع حاوی گلوکز دریافت می‌شود. اگرچه استاندارد آزمایشگاه‌های مختلف ممکن است کمی با هم تفاوت داشته باشد، اما سطوح حدودی طبیعی آن عبارتند از:

• کم‌تر از ۹۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برای سطح قند خون ناشتا
• کم‌تر از ۱۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برای سطح قند خون پس از یک ساعت
• کم‌تر از ۱۵۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برای سطح قند خون پس از دو ساعت
• کم‌تر از ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برای سطح قند خون پس از سه ساعت

به طور کلی اگر قند خون مادر باردار در دو مورد از این موارد افزایش یافته باشد، پزشک تشخیص دیابت بارداری می‌دهد. اگر یکی از موارد بالاتر از سطح طبیعی باشد، احتمالا نیاز به انجام تست مجدد بعد از چند هفته خواهید داشت.

درباره افسردگی بارداری بیشتر بدانید

تست گلوکز بارداری در منزل

بر اساس تعاریف و توضیحاتی که در این مطلب درباره تست گلوکز بارداری ارائه شد، متوجه شدید که این آزمایش نیاز به زمان طولانی دارد. یعنی شما پس از مراجعه به آزمایشگاه، حداقل یک تا سه ساعت باید در آن‌جا بمانید و کارشناس آزمایشگاه در فواصل منظم اقدام به دریافت نمونه خون شما کند. به نظر می‌رسد انتظار و نشستن طولانی مدت برای خانم‌های باردار در محیط شلوغ  و پرتردد آزمایشگاه کار آسانی نیست. آما نباید نگران باشید!

یکی از بهترین و ساده‌ترین روش‌های برای انجام تست گلوکز بارداری، استفاده از سرویس آزمایش در منزل است. به این شکل که شما از طریق سامانه حال درخواست آزمایش را برای زمان دلخواه ثبت می‌کنید. پس از آن در روز و ساعت مقرر نمونه گیر برای دریافت نمونه به آدرس شما مراجعه می‌کند. این آزمایش توسط کارشناسان حرفه‌ای و با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی در منزل انجام می‌شود و به هیچ عنوان نیازی به خروج از منزل ندارید. شما در طول حضور کارشناسان نمونه‌گیر و در فاصله زمانی بین تست‌ها می‌توانید به راحتی استراحت کنید. پس از دریافت نمونه‌ها، کارشناسان آن‌ها را در سریع‌ترین زمان ممکن به آزمایشگاه انتقال می‌دهند و نتیجه هم در کوتاه‌ترین مدت به دست شما خواهد رسید.

رنج نرمال آزمایش گلوکز در بارداری

به طور کلی اگر مقدار قند خون در تست یک ساعته یا غربالگری گلوکز بیش‌تر از ۱۴۰میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، پزشک تست تحمل گلوکز سه ساعته را تجویز می‌کند. نتیجه این تست باید در حالت ناشتا کم‌تر از ۹۵، پس از یک ساعت کم‌تر از ۱۸۵، پس از دو ساعت کم‌تر از ۱۵۵ و پس از سه ساعت کم‌تر از ۱۴۰ باشد. بالا بودن دو مورد از این چهار مورد در نتیجه، توسط پزشک به صورت دیابت بارداری تشخیص داده می‌شود.

پزشک مناسب برای تفسیر تست گلوکز بارداری

معمولا پزشک زنان آنلاین انجام آزمایش گلوکز بارداری را برای نومادران تجویز می‌کنند. این پزشکان می‌توانند پس از بررسی نتیجه، ابتلا یا عدم ابتلا به دیابت بارداری را تشخیص دهند. اما توصیه می‌شود برای تفسیر آزمایش خون خود از راهنمایی دقیق یک دکتر متخصص غدد آنلاین هم کمک بگیرید. در صورت ابتلا به دیابت بارداری، این پزشکان می‌توانند توصیه‌های لازم برای اصلاح سبک زندگی، تغییر عادات غذایی یا مصرف داروهای مجاز در طول دوران بارداری را برای شما تجویز کنند.

منابع

https://www.haaglandenmc.nl/ziektebeeld/oral-glucose-tolerance-test-ogtt-for-pregnant-women/

https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/glucose-challenge-test/about/pac-20394277

https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/9696-glucose-test-pregnancy

https://www.mountsinai.org/health-library/tests/glucose-screening-tests-during-pregnancy

سوالات متداول