هیدروسل بیضه چیست و بعد از عمل هیدروسل چه باید کرد؟

هیدروسل بیضه یک کیسه بدون درد و پر از مایع است که در بیضه ایجاد می شود و ممکن است هم در نوزادان و هم در بزرگسالان دیده شود. تشخیص این بیماری از طریق معاینه بالینی انجام می‌شود و می‌توان آن را از طریق سونوگرافی بیضه تأیید کرد. درمورد انواع هیدروسل بیضه و عوارض و عوامل ایجاد آن در ادامه این مقاله توضیح خواهیم داد و در انتها نیز خواهیم گفت که بعد از عمل هیدروسل چه باید کرد؟.

هیدروسل بیضه چیست؟

هیدروسل بیضه زمانی رخ می‌دهد که مایع اضافی در کیسه بیضه جمع شود و باعث تورم و بزرگ شدن بیضه شود. این مشکل معمولا بدون درد است اما برای کسانی که آن را تجربه می کنند کمی نگران کننده است. عوامل متعددی می توانند در ایجاد هیدروسل بیضه نقش داشته باشند، از جمله آسیب، عفونت یا حتی عدم تعادل در تولید یا جذب مایع. در برخی موارد، حتی ممکن است بدون هیچ دلیلی رخ دهد.

اگرچه این مشکل، ناراحت کننده است، اما به طور کلی یک بیماری خوش خیم است و به ندرت منجر به عوارض جدی می‌شود.

هیدروسل چند نوع است؟

هیدروسل یک بیماری شایع پزشکی است که بر دستگاه تناسلی مردان تأثیر می‌گذارد. در ادامه به دو نوع اصلی هیدروسل اشاره شده است:

 هیدروسل ارتباطی

هیدروسل ارتباطی در بدو تولد وجود دارد و با توجه به نقص در کیسه بیضه باعث می‌شود مایع از شکم به داخل کیسه برود و باعث بزرگ شدن آن شود. هیدروسل های ارتباطی در نوزادان و کودکان خردسال شایع تر است. درواقع در این نوع، نوزادان با شکاف کوچکی بین شکم و بیضه هایشان به دنیا می آیند. این منفذ اجازه می دهد تا مایع از شکم به داخل کیسه اطراف بیضه جریان یابد و باعث تورم آن شود. معمولاً در سال اول زندگی خود به خود برطرف می شود.

هیدروسل غیر ارتباطی

هیدروسل غیر ارتباطی معمولاً به دلیل عدم تعادل در تولید و جذب مایع در کیسه ایجاد می شود. برخلاف هیدروسل ارتباطی، این نوع هیدروسل، با نقص در پوشش کیسه همراه نیست و مردان را در هر سنی مبتلا می‌کند. هیدروسل های غیر ارتباطی ممکن است به خودی خود برطرف نشوند و در صورت تداوم یا ایجاد ناراحتی ممکن است نیاز چراحی داشته باشند.

علت ایجاد هیدروسل بیضه

همانطور که گفته شد، هیدروسل بیضه یک بیماری شایع است که بیضه ها را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث تجمع مایع اضافی در کیسه اطراف آن ها به نام tunica vaginalis می‌شود. عوامل ایجاد هیدروسل بیضه شامل موارد زیر است.

هیدروسل مادرزادی

این نوع هیدروسل در نوزادان زمانی رخ می دهد که اتصال بین حفره شکمی و کیسه بیضه به طور کامل بسته نشود. پس از آن مایع جمع شده و منجر به هیدروسل می‌شود. خوشبختانه، هیدروسل های مادرزادی اغلب در سال اول زندگی خود به خود برطرف می‌شوند.

هیدروسل اکتسابی

بر خلاف هیدروسل مادرزادی، هیدروسل اکتسابی در اواخر زندگی رخ می دهد و معمولاً به دلیل آسیب یا التهاب در کیسه بیضه ایجاد می‌شوند. شرایطی مانند پیچ خوردگی بیضه، اپیدیدیمیت یا تروما می‌تواند باعث تحریک و تولید مایع اضافی شده و منجر به هیدروسل شود.

فتق

در برخی موارد، هیدروسل به دلیل فتق ایجاد می‌شود. یعنی زمانی که بخشی از روده یا بافت شکمی از طریق کانال مغبنی به داخل کیسه بیضه بیرون زده و باعث تورم و تجمع مایع می‌شود.

علت هیدروسل در نوزادان

معمولاً هیدروسل در نوزادان مادرزادی است، به این معنی که در بدو تولد وجود دارد. در طول رشد جنین، بیضه ها از طریق یک مجرای لوله مانند به نام پروسه واژینالیس از حفره شکمی به کیسه بیضه می‌رسند. پس از پایین آمدن بیضه ها، این مسیر معمولا بسته می شود. اما اگر به طور کامل بسته نشود، مایع از حفره شکمی به داخل کیسه بیضه جریان می‌یابد و در آن جمع می‌شود.

در بیشتر موارد، مسیر در نهایت بسته می‌شود و مایع در سال اول زندگی جذب بدن می‌شود و هیدروسل بدون کار خاصی، درمان می‌شود.

در تعداد کمی از موارد، هیدروسل در نوزادان ممکن است با شرایط دیگری مانند فتق مرتبط باشدکه نیاز به مراجعه به دکتر کلیه و مجاری ادارار را دارد اما هیدروسل معمولاً تهدیدی جدی برای سلامت نوزاد نیست، به خصوص اگر مادرزادی باشد.

علائم هیدروسل در کودکان

به عنوان یک پدر و مادر، طبیعی است که نگران سلامت فرزندتان باشید، به خصوص وقتی صحبت از علائم غیرعادی باشد. اگر نگران این هستید که فرزندتان ممکن است هیدروسل داشته باشد، بهتر است علائم هیدروسل در کودکان را بشناسید.

شایع ترین علامت هیدروسل در کودکان تورم نرم و بدون درد در کیسه بیضه است. تورم ممکن است در لمس سفت باشد یا شبیه یک بادکنک نرم و پر از آب باشد. برخی از کودکان نیز ممکن است ناراحتی یا درد در ناحیه کیسه بیضه یا کشاله ران را رداشته باشند.

علائم دیگری که ممکن است وجود داشته باشد عبارتند از:

• وده یا تورم قابل مشاهده در کیسه بیضه
• قرمزی یا تغییر رنگ در اطراف ناحیه آسیب دیده
• حساسیت یا حساسیت هنگام لمس ناحیه آسیب دیده
• احساس سنگینی یا پری در کیسه بیضه

هیدروسل بیضه در بزرگسالان

علت هیدروسل بیضه در بزرگسالان معمولا ناشی از التهاب یا آسیب به کیسه بیضه است. این التهاب به دلیل عفونت هایی مانند اپیدیدیمیت است، یعنی وضعیتی دردناک که بر لوله پشت بیضه که اسپرم را ذخیره و حمل می‌کند، تأثیر می‌گذارد. البته آسیب‌های دیگر، مانند ضربه مستقیم به ناحیه کیسه بیضه نیز می‌تواند باعث جمع‌شدن مایع و ایجاد هیدروسل بیضه شود.

علت دیگر هیدروسل بیضه در بزرگسالان انسداد در سیستم تخلیه بیضه است که به دلایل مختلف از جمله جراحی قبلی در ناحیه کشاله ران یا عفونت رخ می‌دهد.

علاوه بر این، شرایطی که باعث التهاب عمومی یا افزایش تولید مایع در سراسر بدن می شود نیز می تواند منجر به تشکیل هیدروسل شود. به عنوان مثال، افرادی که دارای شرایطی مانند نارسایی قلبی یا بیماری کلیوی هستند ممکن است متوجه شوند که بدنشان مایعات بیشتری نسبت به حالت عادی در خود نگه داشته که به نوبه خود می‌تواند منجر به ایجاد هیدروسل بیضه شود.

عوارض جانبی هیدروسل بیضه

هیدروسل بیضه به طور کلی یک بیماری خوش خیم در نظر گرفته می‌شود و عوارض جانبی در صورت عدم نظارت یا درمان مناسب ایجاد می‌شود.

• ناراحتی و درد: با افزایش اندازه هیدروسل بیضه، درد به دلیل احساس سنگینی در کیسه بیضه احساس می‌شود.
• عفونت یا آسیب: در برخی موارد نادر، هیدروسل بیضه می‌تواند منجر به تورم دردناک شود که علت آن عفونت است.
• کاهش تحرک: یک هیدروسل به طور قابل توجهی بزرگ شده می تواند تحرک فرد را از نظر فیزیکی محدود کند و در انجام برخی فعالیت های روزانه یا شرکت در ورزش به دلیل بزرگی و بزرگی کیسه بیضه متورم مشکل ایجاد کند.
• تأثیر روانی: بزرگ شدن قابل توجه کیسه بیضه منجر به خجالت، اضطراب یا ناراحتی روانی در فرد می‌شود.
• اثرات فشار: اگر هیدروسل بزرگ باشد بر ساختارهای مجاور مانند رگ‌های خونی تأثیر بگذارد.

در بیشتر موارد، هیدروسل به مرور زمان بررسی می‌شود تا مشخص شود که آیا به خودی خود برطرف می‌شود یا خیر، به خصوص اگر بدون درد و کوچک باشد.

درمان هیدروسل بیضه با دارو

درمان های اولیه هیدروسل بیضه معمولاً دارویی نیستند، بلکه بیشتر به صورت مشاهده ای یا جراحی انجام می‌شوند. اغلب هیدروسل هایی که باعث ناراحتی نمی‌شوند، به حال خود رها می‌شوند. با این حال، زمانی که علائم یا عوارض جدی باشد، روش معمول، جراحی از طریق روشی به نام هیدروسلکتومی است که شامل تخلیه مایع و بسته شدن یا برداشتن کیسه برای جلوگیری از تجمع مجدد مایع است.

درمان دارویی برای هیدروسل روش درستی نیست، زیرا دارویی وجود ندارد که بتواند به طور موثر این بیماری را درمان کند. با این وجود، اگر هیدروسل ناشی از عفونت یا التهاب زمینه‌ای باشد، پزشک آنلاین دوره‌ای از آنتی‌بیوتیک‌ها را برای درمان عفونت تجویز کنند. یک کلاس رایج از آنتی بیوتیک های مورد استفاده در چنین مواردی شامل فلوروکینولون ها مانند سیپروفلوکساسین یا لووفلوکساسین است.

برای رفع درد و ناراحتی ناشی از هیدروسل بیضه نیز مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن توصیه می‌شوند.

بعد از عمل هیدروسل بیضه چه باید کرد؟

پس از عمل هیدروسل بیضه چندین اقدام احتیاطی وجود دارد که باید در نظر داشته باشید:

• برای بیمار ضروری است که استراحت کند و حرکت را محدود کند تا بهبودی در اوایل دوره بعد از عمل انجام شود.
• پوشیدن لباس زیر مناسب و گشاد به کاهش تورم و ایجاد راحتی در هنگام بهبود ناحیه کمک می‌کند.
• قرار دادن کیسه های یخ در ناحیه کیسه بیضه در 24 تا 48 ساعت اول به کاهش التهاب و تسکین درد کمک می‌کند.
• دکتر اورولوژی آنلاین معمولاً برای کاهش درد، داروهای مسکن بدون نسخه را تجویز می‌کند که باید مصرف شود.
• به بیماران توصیه می شود که مراقب علائم عفونت در محل برش مانند افزایش قرمزی، گرمی، تورم یا ترشح باشند و فوراً به پزشک اطلاع دهند. تب نیز می تواند نشانه عفونت باشد.
• طبق توصیه پزشک باید به تدریج به فعالیت های عادی بازگشت و باید از بلند کردن اجسام سنگین یا ورزش های شدید اجتناب شود.
• پزشک راهنمایی می کند که چه زمانی از سرگیری فعالیت جنسی بی خطر است.
• دستورالعمل های پزشک در مورد دوش گرفتن، حمام کردن و تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه کشاله ران باید به درستی انجام شود.
• حفظ هیدراتاسیون و داشتن یک رژیم غذایی پر فیبر برای راحتی در دفع مدفوع، به بهبود سریع‌تر بدن کمک می کند.

عوارض بعد از عمل هیدروسل بیضه

بهبودی پس از عمل هیدروسل بیضه معمولاً ساده است، اما مانند همه جراحی‌ها، ممکن است عوارض جانبی نیز داشته باشد که آگاهی از آن‌ها به فرد بیمار کمک خواهد کرد.

• درد و ناراحتی
•  تورم
• کبودی
• عفونت
• عود کردن و جمع شدن مجدد مایع
• واکنش‌های خاص بدن به بیهوشی
• مشاهده لخته های خون
•  آسیب به اعصاب نزدیک محل جراحی
• در موارد نادر، اگر خون رسانی به بیضه در حین جراحی مختل شود، ممکن است در طول زمان بیضه آسیب دیده کوچکتر شود.

چند روز بعد از عمل هیدروسل مي‌توان نزديكی كرد؟

به طور معمول، توصیه می شود قبل از از سرگیری فعالیت جنسی، حدود 2 تا 4 هفته پس از جراحی هیدروسل بیضه صبر کنید، اما این زمان می تواند بسته به پیشرفت بهبودی در هر فردی متفاوت باشد. بهتر است در این زمینه با پزشک جراح خود مشورت کنید.

منابع:

my.clevelandclinic.org

سوالات متداول