بیماری ژیاردیازیس یک عفونت انگلی شایع در سطح جهانی است که به طور مخفیانه به دستگاه گوارش ما حمله میکند و منجر به مجموعهای از علائم میشود. این علائم 1 تا 2 هفته پس از شروع بیماری شروع شده و ممکن است برای برخی مشکلات خفیف و برای برخی دیگر مشکلات سخت گوارشی ایجاد کند.
در ادامه درباره اینکه ژیاردیازیس چیست، علائم، عوارض و راههای درمان آن کدامند بیشتر صحبت خواهیم کرد.
ژیاردیازیس چیست؟
ژیاردیازیس یک عفونت روده ای است که توسط یک انگل میکروسکوپی به نام ژیاردیا لامبلیا ایجاد میشود. این انگل معمولاً از طریق آب یا غذای آلوده و به ویژه در مناطقی که بهداشت ضعیفی دارند پخش میشود. هنگامی که فردی این انگل را بخورد، انگل ها روی دیواره های روده کوچک چسبیده و علائمی مانند اسهال، گرفتگی معده، گاز و حالت تهوع ایجاد میکنند. البته ژیاردیازیس میتواند هر کسی را مبتلا کند اما به طور کلی در مناطق در حال توسعه که با کمبود آب تمیز مواجه هستند شیوع بیشتری دارد.
علائم و نشانه های بیماری ژیاردیازیس
بیماری ژیاردیازیس هم انسان و هم حیوانات را درگیر میکند و برخی از علائم و نشانه های این عفونت شامل موارد زیر است:
- اسهال: شایع ترین علامت ژیاردیازیس اسهال آبکی است. ممکن است عود کننده، بدبو و چرب باشد.
- درد شکم: افراد مبتلا به ژیاردیازیس دچار گرفتگی یا ناراحتی شکم می شوند. درد آن نیز از خفیف تا شدید متغیر بوده و ممکن است در قسمت فوقانی یا تحتانی شکم رخ دهد.
- نفخ و گاز معده: گاز و نفخ بیش از حد از علائم شایع بیماری ژیاردیازیس است و باعث افزایش آروغ نیز میشود.
- حالت تهوع و استفراغ: برخی از افراد مبتلا به ژیاردیازیس حالت تهوع داشته حتی با کم آبی بدن مواجه میشوند.
- خستگی: بیماری ژیاردیازیس باعث خستگی حتی پس از یک خواب خوب میشود که علت آن ممکن است به خاطر پاسخ ایمنی بدن به عفونت باشد.
- کاهش وزن: در موارد شدید، کاهش وزن به دلیل سوء جذب مواد مغذی در روده ناشی از انگل رخ میدهد.
علل بیماری ژیاردیازیس
همانطور که گفته شد، ژیاردیازیس عفونتی است که توسط یک انگل میکروسکوپی ایجاد میشود. این انگل در غذا، آب یا سطوح آلوده که شامل مدفوع افراد یا حیوانات آلوده میباشد وجود دارد.
درواقع علت اصلی بیماری ژیاردیازیس بلع انگل ژیاردیا است که میتواند از طریق مصرف آب آلوده، مانند نوشیدن از منابع آب تصفیه نشده اتفاق بیفتد. همچنین ممکن است با مصرف غذاهایی که در شرایط غیربهداشتی تهیه شده و یا در ظروف آلوده تهیه شده باشند ایجاد شود.
علاوه بر این، تماس نزدیک با افراد یا حیوانات آلوده نیز منجر به انتقال انگل شود. کارهایی مانند تعویض پوشک یا دست زدن به مدفوع افراد یا حیوانات آلوده بدون اقدامات بهداشتی مناسب رخ دهد.
علائم ژیاردیازیس ممکن است شامل اسهال، گرفتگی معده، حالت تهوع و گاز باشد. برخی از افراد نیز خستگی، کاهش وزن و کم آبی را تجربه میکنند.
بهتر است پس از مشاهده علائم ذکر شده با یک دکتر عمومی آنلاین و یا دکتر گوارش آنلاین مشورت کرده و در صورت نیاز آزمایش بدهید.
عوارض بیماری ژیاردیازیس
- کم آبی در اثر ایجاد اسهال
- کاهش وزن به دلیل جذب ضعیف مواد مغذی در روده کوچک
- خستگی به علت مثابله بدن برای ردمان عفونت
- گاز و نفخ معده به دلیل هضم نادرست و جذب کربوهیدراتها توسط انگل
- کمبودهای تغذیه ای به علت ایجاد اختلال در جذب مواد مغذیی
- علائم مشابه سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری ژیاردیازیس هستند؟
افرادی که بیشتر مستعد ابتلا به بیماری ژیاردیازیس هستند عبارتند از:
1. کودکان: کودکان خردسال، به ویژه آنهایی که در مهدکودکها هستند، بیشتر در معرض خطر ژیاردیازیس هستند. زیرا اقدامات بهداشت شخصی مانند شستن دست ها را به خوبی رعایت نکنند و به احتمال زیاد با سطوح یا اشیاء آلوده نیز تماس دارند.
2. مسافران: افرادی که به مناطقی با بهداشت ضعیف یا آب ناسالم سفر میکنند در معرض خطر ابتلا به ژیاردیازیس هستند زیرا نوشیدن آب تصفیه نشده یا خوردن غذای شسته شده با آب آلوده منجر به عفونت شود.
3. کوهنوردان و افرادی که به کمپ میروند: فعالیتهای خارج از منزل که شامل نوشیدن آب از منابع طبیعی مانند رودخانهها، دریاچهها یا نهرها میشود، افراد را در معرض عفونت ژیاردیا قرار میدهد.
4. افراد با سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد مبتلا به بیماری ایدز یا تحت شیمی درمانی، بیشتر مستعد ابتلا به ژیاردیازیس هستند. بدن آنها برای مبارزه با انگل کار سخت تری دارد و همین موضوع منجر به علائم شدیدتر و بیماری طولانی مدت میشود.
5. افرادی با محل زندگی نزدیک هم: مکان هایی مانند خانه های سالمندان، خوابگاهها، و پادگانهای نظامی، که در آن افراد در مجاورت یکدیگر زندگی می کنند راحتتر مبتلا میشوند زیرا اگر یک نفر در چنین شرایطی آلوده شود، شانس انتقال آن به سایرین، بسیار زیاد است.
راه های سرایت بیماری ژیاردیازیس
این عفونت انگلی از راه های مختلفی منتقل میشود.
رایج ترین راه انتقال ژیاردیازیس از طریق آب آلوده است. زمانی که فردی در آبی که با انگل ژیاردیا آلوده شده است شنا کند و یا آن را بنوشد بیمار خواهد شد. این اتفاق ممکن است در دریاچه، رودخانه، استخر یا حتی از منابع آبی تصفیه نشده رخ دهد.
ژیاردیازیس میتواند از فردی به فرد دیگر نیز منتقل شود و معمولاً در شرایطی رخ میدهد که بهداشت فردی رعایت نشود.
مصرف مواد غذایی آلوده به ژیاردیا راه دیگری برای ابتلا به عفونت است. اگر غذا توسط فردی که مبتلا به ژیاردیازیس است و دستهای خود را بهدرستی نشسته است، تهیه شده باشد نیز این اتفاق میافتد. علاوه بر این، میوهها و سبزیجاتی که با آب آلوده شسته شدهاند نیز حامل این انگل میباشند.
ضمن اینکه برخی از حیوانات، مانند سگ های آبی و حیوانات خانگی اهلی مانند سگ و گربه نیز حامل انگل ژیاردیا هستند و تماس مستقیم با این حیوانات آلوده منجر به انتقال بیماری ژیاردیازیس میشود.
درمان بیماری ژیاردیازیس
برای تشخیص دقیق و برنامه درمانی مناسب بیماری ژیاردیازیس با یک پزشک آنلاین مشورت کنید و در صورت صلاحدید، از این داروها استفاده کنید. البته ممکن است پزشک با توجه به وضعیت شما، داروهای دیگری تجویز کند.
- قرص مترونیدازول (Flagyl):این رایج ترین دارویی است که برای ژیاردیازیس تجویز می شود و با از بین بردن انگل های ژیاردیا در بدن عمل میکند. معمولاً به صورت قرص یا کپسول خوراکی به مدت 5 تا 7 روز باید مصرف شود.
- تینیدازول (تینداماکس): مشابه مترونیدازول، این دارو نیز یک درمان موثر برای بیماری ژیاردیازیس است. این دارو به صورت خوراکی به صورت قرص مصرف شده و اغلب به صورت تک دوز تجویز میشود.
- Nitazoxanide (Alinia): این دارو برای درمان عفونت های انگلی مختلف از جمله ژیاردیازیس استفاده می شود. این دارو به صورت سوسپانسیون خوراکی یا قرص موجود است و مدت درمان معمولاً 3 روز طول می کشد.
نحوه تشخیص ژیاردیازیس
ممکن است مجبور شوید برای آزمایش یک یا چند نمونه مدفوع بدهید. یک متخصص، نمونه مدفوع را از نظر وجود انگل ژیاردیا بررسی میکند. پزشک ممکن است انتروسکوپی را نیز انجام دهد. این روش شامل وارد کردن یک لوله انعطاف پذیر در گلو و داخل روده کوچک برای بررسی دقیق دستگاه گوارش است.
راه های پیشگیری از بیماری ژیاردیازیس
جدای از درمان با داروها، رعایت اقدامات بهداشتی مناسب برای جلوگیری از عفونت مجدد و همچنین کاهش انتقال عفونت بسیار مهم است.
- دستهای خود را به طور مرتب با آب و صابون بشویید، به خصوص قبل از غذا خوردن یا تهیه غذا، پس از استفاده از سرویس بهداشتی و یا پس از تعویض پوشک.
- برای به حداقل رساندن خطر عفونت از طریق منابع آب آلوده، آب جوشیده یا تصفیه شده مصرف کنید.
- ظروف را با آب تمیز و تصفیه شده بشویید و سطوح را به درستی ضد عفونی کنید.
- میوه ها و سبزیجات را قبل از مصرف به طور کامل بشویید، غذا را در دمای مناسب بپزید و از مصرف غذاهای خام یا نیم پز خودداری کنید.
با رعایت این موارد، دیگر نباید نگران ابتلا یا انتقال بیماری ژیاردیازیس باشید.
برای ژیاردیازیس به چه پزشکی مراجعه کنم؟
متخصص گوارش یک پزشک مناسب در تشخیص و درمان بیماری های مربوط به دستگاه گوارش است. از جمله روده هایی که به بیماری ژیاردیازیس مبتلا شدهاند.
در طول ویزیت با متخصص گوارش آنلاین احتمالاً از شما در مورد علائم، سابقه پزشکی شما سوال میشود و ممکن است آزمایشاتی نیز برای تأیید وجود ژیاردیازیس تجویز شود. پس از تأیید بیماری، متخصص گوارش داروهای مناسب برای درمان عفونت را تجویز خواهد کرد.