خشکی واژن یا آتروفی واژن به خشک و نازک شدن دیوارههای واژن گفته میشود. این یک وضعیت نسبتا رایج است که گاهی با عنوان آتروفی ولوواژینال، واژینیت آتروفیک و یا سندرم ادراری تناسلی یائسگی هم از آن نام میبرند. به نظر میرسد که از هر سه زن، یک نفر به این عارضه دچار میشود. اغلب در طی یائسگی یا بعد آن، زمانی که سلولهای واژن با کمبود رطوبت مواجه میشوند، دقیقا زمانی است که بدن قادر به تولید استروژن کافی نیست. این وضعیت منجر به خشک شدن، نازک شدن و التهاب واژن میشود که میتواند استرس و ناراحتی زیادی را برای زنان ایجاد کند.
البته این وضعیت ممکن است در هر سنی در زنان روی دهد. شیوع خشکی واژن در زنان، پیش از رسیدن به سن یائسگی در حدود ۱۵ درصد است؛ اما ۴۰ تا ۵۷ درصد زنان پس از یائسگی با علايم آن مواجه هستند. بسیاری از زنان مبتلا، آن را یک پیامد طبیعی یائسگی دانسته و پیگیری نمیکنند. آنها خود را در سکوت تسلیم رنج کرده و تنها تعداد کمی از آنها به دنبال درمان هستند. متاسفانه زنانی که تحت درمان قرار نمیگیرند، تحت فشار مداوم علائم آن قرار داشته که این مسئله منجر به افزایش ناامیدی، سبک زندگی جنسی نامناسب، عفونتهای مکرر و کاهش کیفیت زندگی آنها خواهد شد. برای مشورت با متخصصان در مورد درمان خشکی واژن میتوانید از دکتر زنان آنلاین در حال استفاده کنید.
خشکی واژن
خشکی یا آتروفی واژن، نازک شدن واژن و کاهش ترشحات دهانه رحم است که بیشترین ارتباط را با تغییرات در سطح استروژن دارد. زمانی که بدن استروژن کمتری داشته باشد، بافتهای تناسلی آسیبپذیر و نازک میشوند و این وضعیت با التهاب و خشکی آن همراه خواهد بود. کاهش تولید استروژن به دلایل مختلفی روی میدهد که یائسگی از اصلیترین عوامل ایجاد آن است. در دوران یائسگی سطح استروژن زنان تا حدود ۸۵ تا ۹۵ درصد کاهش مییابد! به همین دلیل حدود ۴۰ درصد زنان پس از یائسگی این اختلال را تجربه میکنند که از این بین کمتر از ۲۵ درصد آنها به دنبال درمان مناسب هستند.
با این که خشکی واژن یک اختلال شایع در زنان است، اما اغلب به آن بیتوجهی میشود. در صورتی که برای جلوگیری از عوارض مرتبط با آن، لازم است که حتما مورد بررسی و درمان قرار گیرد. از آنجا که ارتباطی قوی بین علائم واژینال و ادراری مرتبط با خشکی واژن وجود دارد، بعضی از پزشکان معتقدند که اصطلاح سندروم ادراری تناسلی یائسگی (GSM) اصطلاح مناسبتری برای این اختلال است. درمان خشکی واژن میتواند نشانههای ادراری مرتبط با این عارضه را هم کاهش دهد.
گزارشها نشان میدهند که تقریبا نیمی از زنان یائسه که علائم خشکی واژن را مشاهده میکنند، به دلیل خجالت یا اعتقاد به این که چنین علائمی بخشی از روند یائسگی است، از مراجعه به پزشک و دریافت خدمات درمانی خودداری میکنند. اما باید بدانید که این یک وضعیت قابل درمان بوده و زنان میتوانند پس از یائسگی هم زندگی طبیعی خود را ادامه دهند.
علائم خشکی واژن
خشکی واژن علائم مختلفی دارد که از متوسط تا شدید متغییر هستند. بعضی از زنان ممکن است به طور همزمان، چندین نشانه آن را داشته باشند، در حالی که برخی فقط یکی دو مورد از آنها را تجربه میکنند. این علائم عبارتند از:
- احساس خشکی در واژن
- وجود ترشحات رقیق و آبکی زرد یا خاکستری
- نازک شدن و رنگپریدگی لابیاها و واژن
- احساس سوزش در واژن
- لکه بینی یا خونریزی
- قرمزی و خارش اندام تناسلی
- نیاز فوری به دفع ادرار
- سوزش ادراری
- عفونتهای مکرر مجاری ادراری یا عفونتهای مقاربتی
- بیاختیاری ادرار
- کاهش ترشحات در حین رابطه جنسی و دردناک شدن رابطه
- سفت شدن و کوتاهی کانال واژن
- خونریزی یا ناراحتی بعد از مقاربت
همینطور شما میتوانید درباره لکه بینی در اوایل بارداری مقالهای مرتبط با این موضوع را در حال بخوانید.
دلایل ایجاد خشکی واژن
خشکی واژن معمولا به دلیل عدم تولید استروژن کافی در بدن روی میدهد و در نتیجه آن، بافت واژن نازکتر و خشکتر شده و انعطافپذیری خود را از دست میدهد. تخمدانها مسئول ساختن استروژن در بدن زنان هستند و این کار را تا زمان یائسگی ادامه میدهند. تا قبل از یائسگی، استروژن موجود در خون به محافظت از پوست واژن و تحریک ترشحات آن کمک میکند. زمانی که این هورمون به شدت کاهش مییابد، علائمی از خشکی در واژن مشاهده میشود. در این شرایط دیوارههای واژن نازک هم شده و شرایطی مشابه آنچه بعد از زایمان روی میدهد، ایجاد خواهد شد. با این تفاوت که این تغییرات و کاهش استروژن پس از زایمان موقتی و خفیفتر است. در حالی که یائسگی به عنوان اصلیترین دلیل خشکی واژن شناخته میشود، به نظر میرسد که این اختلال چندین محرک دیگر هم دارد؛ از جمله:
- دوران پیش از یائسگی
- شیمی درمانی
- رادیوتراپی لگن
- ورزشهای سخت
- استرس شدید
- جراحی برداشتن هر دو تخمدان
- آمنوره ناشی از اختلالات غده هیپوتالاموس یا هیپوفیز
- داروهای ضداستروژن مثل داروهایی برای درمان فیبروم رحم یا اندومتریوز
- داروهای هورمونی مرتبط با درمان سرطان
- بیماریهای زمینهای مثل دیابت کنترل نشده یا سندروم شوگرن
- مصرف برخی از داروها مثل قرصهای ضد بارداری یا داروهای ضد افسردگی و…
- قرار داشتن در دوران شیردهی (به دلیل افت سطح هورمون استروژن)
بیشتر بخوانید: درمان ترشحات واژینال
علاوه بر این موارد، به نظر میرسد که تجربه زایمان سزارین (زایمان نکردن واژینال) هم در بروز آن نقش دارد. سیگار کشیدن هم به دلیل این که میتواند منجر به یائسگی زودرس شود، به عنوان یکی از محرکهای خشکی واژن شناخته میشود. عدم تحریک جنسی در طول رابطه جنسی ممکن است در ایجاد این اختلال نقش داشته باشد. حتما شما هم این توصیه پزشکان را شنیدهاید که بهتر است خانمها استفاده از محصولات معطر یا صابون برای شستوشوی اندام تناسلی خود را محدود کنند. این مواد با بر هم زدن تعادل pH واژن، یکی از عوامل خشکی در آن هستند. استفاده از کاندوم در حین رابطه جنسی، مصرف طولانی مدت تامپون و برخی از عفونتهای قارچی هم میتوانند در ایجاد یا تشدید خشکی واژن نقش داشته باشند.
تشخیص خشکی واژن
زنان در هر سنی ممکن است با نشانههای اولیه خشکی واژن مواجه شوند. آنها نباید با توجه به این که در سن یائسگی قرار ندارند، نسبت به این نشانهها بیتفاوت بوده و پیگیر تشخیص و درمان آن نباشند. علائم و نشانههای خشکی واژن مشابه بسیاری از مشکلات دیگر دستگاه تناسلی است و به همین دلیل ممکن است تشخیص و درمان آن با تاخیر انجام شود. به همین دلیل لازم است که پزشکان برای تشخیص صحیح، درخواست غربالگری عفونت کنند. خشکی واژن میتواند ناحیه را مستعد ابتلا به عفونت کند. نمونههایی از عفونتهایی که ممکن است علائمی مشابه با خشکی واژن داشته باشند عبارتند از:
- کاندیدیاز
- اندومتریت (التهاب اندومتر)
- واژینوز باکتریایی
با مشاهده نخستین نشانههای خشکی واژن، لازم است که زنان به یک متخصص زنان و زایمان مراجعه و توسط پزشک، معاینه شوند. پزشک پس از بررسی ناحیه واژن و شواهد بالینی میتواند وجود خشکی را در آن تشخیص دهد. این نشانههای اولیه شامل کوتاه و باریک شدن واژن، تغییر رنگ واژن، پراکندگی موهای ناحیه تناسلی، برآمدگی در دیواره پشتی واژن و… است. گاهی به انجام آزمایش پاپ اسمیر و سونوگرافی هم برای تشخیص دقیقتر عارضه نیاز است.
البته انجام تست pH هم برای تعیین این که آیا وضعیت pH واژن نرمال است یا خیر، میتواند به تشخیص مناسب کمک کند. پزشک برای این تست یک نوار کاغذی را در واژن قرار میدهد تا تعادل اسید واژن را بررسی کند. pH طبیعی این ناحیه باید ۴.۵ یا کمتر از آن باشد. همچنین انجام آزمایش ادرار به ویژه در کسانی که از مشکلات ادراری به همراه خشکی واژن رنج میبرند هم توصیه میشود. گاهی در معاینه اولیه، پزشک مشکوک به وجود بدخیمی در واژن میشود که لازم است برای تشخیص مناسب از بیوپسی یا نمونهبرداری استفاده کند.
خشکی واژن در دوره بارداری و شیردهی
خشکی واژن در دوران بارداری و شیردهی را می توان به تغییرات هورمونی مختلفی که در بدن زنان رخ میدهد نسبت داد.
در دوران بارداری، میزان استروژن و پروژسترون افزایش مییابد که در درجه اول مسئول آماده سازی بدن برای زایمان است. با این حال، این تغییرات هورمونی بر بافتهای واژن و سطوح رطوبت نیز تأثیر میگذارد.
بیشتر بدانید: آمپول پروژسترون برای چیست
استروژن با تحریک تولید مایعات طبیعی توسط دیواره های واژن، نقش مهمی در حفظ رطوبت واژن دارد. با این حال، در دوران بارداری، تعادل استروژن مختل شده و منجر به کاهش ترشح مایعات واژن و در نتیجه خشکی واژن میشود.
علاوه بر این، پروژسترون، هورمون دیگری که در دوران بارداری افزایش مییابد، اثر خشکی بر روی غشاهای مخاطی در سراسر بدن، از جمله پوشش واژن ایجاد میکند.
پرولاکتین، هورمون مسئول تولید شیر، در دوران شیردهی به میزان قابل توجهی افزایش مییابد. افزایش سطح پرولاکتین نیز تولید استروژن را سرکوب و منجر به عدم تعادل هورمونی میشود که همین موضوع باعث خشکی واژن میشود.
خشکی واژن در دوران بارداری و شیردهی یک وضعیت شایع و موقتی برای بسیاری از زنان است. با این حال، اگر خشکی واژن باعث ناراحتی می شود یا برای مدت طولانی ادامه دارد، بهتر است برای درمان با یک پزشک مناسب مشورت کنید.
آیا خشکی واژن قابل درمان است؟
بله. البته همه موارد خشکی واژن نیاز به درمان و مراقبتهای پزشکی ندارد. بسیاری از این موارد از طریق روانکنندهها و مرطوبکنندههای واژن قابل کنترل هستند. البته این به معنی عدم مراجعه به پزشک و پیگیری وضعیت خشکی واژن نیست. لازم که زنان پس از مشاهده علائم اولیه با یک پزشک مشورت کنند. پزشک متخصص زنان تصمیم میگیرد که خشکی واژن فرد نیاز به درمان دارد یا از طریق روشهای کمک کننده قابل رفع است. اگر حس میکنید که این وضعیت میتواند بر زندگی روزانه و روابط جنسی شما اثر سوء داشته باشد، حتما از پزشک خود راهنمایی بگیرید.
برای موارد جدیتر این اختلال هم چندین گزینه درمانی مانند دارو درمانی، کرمها و حلقههای واژینال و… وجود دارد که پزشک با توجه به سن و وضعیت پزشکی بیمار، تصمیم میگیرد که از کدام روش برای فرد استفاده کند. برای خشکی واژن بسیار شدید هم به تازگی یک گزینه درمانی جدید معرفی شده است که شامل لیزر درمانی سریع و بدون درد است.
درمان خشکی واژن
خشکی واژن که در اثر کاهش رطوبت واژن به دلیل یائسگی یا دلایل دیگر روی میدهد، میتواند بر جنبههای مختلف زندگی زنان تاثیر بگذارد. عدم درمان آن ممکن است منجر به عفونتهای مکرر واژینال، تکرر یا سوزش ادرار، بیاختیاری ادراری و… شود. تشخیص این اختلال بر عهده پزشک متخصص زنان است. او میتواند به زنان کمک کند تا بر اساس سن، شدت خشکی و سایر عوامل سبک زندگی خود، بهترین گزینه درمانی را انتخاب کنند. این روشهای درمانی شامل موارد زیر هستند:
داشتن رابطه جنسی منظم
برخی از زنان با مشاهده علائم خشکی واژن از داشتن رابطه جنسی خودداری میکنند. در صورتی که این کار میتواند شرایط را بدتر کند! یکی از سادهترین روشهای کاهش این اختلال، داشتن رابطه جنسی منظم است. پزشکان میگویند کسانی که رابطه جنسی منظمی دارند، نسبت به کسانی که این کار را انجام نداده و یا رابطه با فاصله و نامنظم دارند، کمتر دچار خشکی واژن خواهند شد. همچنین در صورت بروز خشکی واژن هم احتمالا علائم خفیف آن را تجربه خواهند کرد. فعالیت جنسی با افزایش جریان خون در واژن، میتواند به داشتن حالت ارتجاعی و انعطافپذیری آن کمک کرده و از خشکی جلوگیری کند. در واقع میتوان گفت که رابطه جنسی، واژن را سالم نگه میدارد.
کربوکسی تراپی برای درمان خشکی واژن
کربوکسی تراپی یک روش پزشکی است که شامل تزریق گاز دی اکسید کربن به قسمت های مختلف بدن برای بهبود گردش خون است. اگرچه کربوکسی تراپی برای درمان بیماری های مختلف مانند سلولیت، اسکار و ترک های پوستی استفاده شده است اما شواهد علمی محدودی نیز وجود دارد که از اثربخشی آن در درمان خشکی واژن دیده شده است. البته این کار حتما نیاز به نظر دکتر زنان آنلاین دارد و باید با نظر پزشک متخصص انجام شود.
استفاده از مرطوب کننده و روان کننده مناسب
اگر علائم خشکی واژن خفیف باشد، پزشک میتواند استفاده از روشهای خود مراقبتی بدون نسخه را توصیه کند. این روشها که خط اول درمان نامیده میشوند، شامل استفاده از یک مرطوب کننده یا روان کننده واژن برای بازگرداندن بخشی از رطوبت از دست رفته آن است. استفاده از این مرطوب کننده ممکن است چند بار در طول روز توصیه شده و به شکل موقت، به تسکین بخشی از ناراحتی کمک کند. اثربخشی مرطوب کنندهها طولانیتر از روانکنندهها خواهد بود. استفاده از روانکنندههای مبتنی بر آب در طول رابطه جنسی کمک کننده است. برای این کار کافی است که هر چند روز یک بار و پیش از رابطه جنسی مورد استفاده قرار گیرند.
توصیه میشود که برای نرم و مرطوب کردن واژن از محصولات حاوی گلیسیرین خودداری کنید؛ چون این ماده شیمیایی باعث تحریک و سوزش واژن میشود. در مورد استفاده از کاندومهای ضد حساسیت و مصرف روان کنندهها همراه آن هم حتما با پزشک خود مشورت کنید. از آنجا که pH واژن با پیشرفت خشکی آن تغییر میکند، pH و اسمولالیته مرطوب کنندهها و روان کنندهها هم بسیار اهمیت دارد. پرشک باید ترکیبات موضعی واژینالی را تجویز کند که به شرایط محیط طبیعی واژن نزدیک باشد. این کار نه تنها به تسکین علائم خشکی واژن کمک میکند، بلکه میتواند بروز عفونتهای مرتبط با این ناحیه را هم کاهش دهد. استفاده از ژلها و روغنهایی که مختص مصرف واژینال نیستند، احتمال عفونت را افزایش داده و گاهی ممکن است منجر به آسیب دیدن کاندوم یا دیافراگم لاتکس شوند. بنابراین به صورت خودسرانه از آنها استفاده نکنید.
مصرف استروژن موضعی
پزشک در بیشتر موارد خشکی واژن ناشی از یائسگی، مصرف استروژن واژینال را توصیه میکند. استفاده از این روش درمانی به افزایش سطح استروژنی که در اثر یائسگی از بین رفته است، در واژن کمک میکند. استروژن واژینال به روشهای مختلفی قابل مصرف است که شامل قرصها، حلقهها و کرمهای واژینال هستند. این که کدامیک از این روشها برای فرد مناسبتر است به تشخیص پزشک بر اساس سبک زندگی فرد بستگی دارد. به نظر میرسد این روش برای درمان اغلب زنان یائسه موثرتر از روشهای دیگر مثل روان کنندهها و مرطوب کنندهها است. با این حـال ممکن است اثرگذاری این روش به چند هفته زمان نیاز داشته باشد. پس اگر خشکی واژن برای شما آزار دهنده است، میتوانید در هفتههای اول استفاده از استروژن موضعی، با مشورت پزشک از یک مرطوب کننده یا روان کننده مناسب هم استفاده کنید.
درمان جایگزین هورمونی (HRT)
این روش شامل مصرف دارو برای جایگزینی هورمونهایی است که در طول یائسگی از بین رفتهاند. این هورمونها با تجویز پزشک و به اشکال مختلفی مثل قرص، ژل، چسب یا ایمپلنت قابل استفاده هستند. در این روش، برخلاف دریافت استروژن موضعی، هورمون استروژن به کل بدن میرسد. به همین دلیل نسبت به روش قبلی، تاثیرات بیشتری بر بدن خواهد داشت و سایر علائم یائسگی مثل تعریق شبانه، گر گرفتگی و.. را هم کاهش خواهد داد. البته این روش با عوارض جانبی خاصی هم همراه است که ممکن است بسیاری از زنان را از ادامه این نوع درمان برای رفع خشکی واژن باز دارد. به همین دلیل استفاده از آن بیشتر برای زنانی که از سایر عوارض یائسگی رنج میبرند، مناسبتر است. در مورد عوارض جانبی و شرایط انجام این نوع درمان حتما از پزشک خود راهنمایی بگیرید.
درباره آزمایش یائسگی اینجا را بخوانید.
لیزر درمانی
امروزه نوع جدیدی از روشهای درمانی در اختیار کسانی که از خشکی واژن رنج میبرند قرار گرفته که یک فنآوری نوآورانه جدید بدون درد و کم تهاجمی است. این درمان برای تغییر شکل و بازسازی بافت واژن عمل میکند و باعث تحریک تولید کلاژن از دست رفته در دوران یائسگی میشود. در نتیجه عملکرد طبیعی واژن به حالت قبل بر میگردد. بسیاری از زنان پس از لیزر درمانی، کاهش قابل توجهی در خشکی واژن، احساس سوزش، درد در هنگام مقاربت و مشکلات ادراری مشاهده میکنند.
این روش جدیدی از درمان آتروفی یا خشکی واژن به شکل سریع و بدون درد است که با خطرات و عوارض جانبی کمی نسبت به روشهای قدیمیتر درمان این عارضه همراه است. برای خشکی واژن توصیه میشود که سه جلسه درمانی با فاصله چهار تا شش هفته انجام شده و در صورت وجود علائم مجدد، این درمان به صورت سالانه تکرار شود. تعداد دفعات مورد نیاز درمان به شدت خشکی واژن و شرایط بیمار بستگی دارد و تعیین آن بر عهده پزشک متخصص خواهد بود.
استفاده از گشادکنندههای واژن
این یک روش درمانی غیرهورمونی است که از آن برای کاهش علائم خشکی واژن به ویژه مقاربت دردناک استفاده میشود. این دستگاهها عضلات واژن را تحریک میکنند و با ایجاد کشش در آن، ناراحتی ناشی از رابطه جنسی دردناک و سایر مشکلات آن را کاهش میدهند. در موارد شدید خشکی واژن، ممکن است که پزشک در کنار فیزیوتراپی کف لگن، استفاده از گشادکنندههای واژن را هم توصیه کند. درمان با این وسیله معمولا با یک گشاد کننده باریک شروع میشود و به تدریج از اندازههای بزرگتر میتوان استفاده کرد. این کار تا زمانی انجام میشود که واژن برای ورود آلت تناسلی بدون درد آماده شود. البته بهترین نتیجه حاصل از این روش زمانی است که گشاد کنندهها همراه با هورمون درمانی موضعی (استروژن موضعی) مورد استفاده قرار گیرند.
درمان گیاهی خشکی واژن
خشکی واژن به طور موثری با استفاده از داروهای گیاهی مختلف درمان میشود. در اینجا چند درمان گیاهی رایج برای خشکی واژن ذکر شده است.
- کوهوش سیاه: کوهوش سیاه یک گیاه محبوب است که به دلیل توانایی آن در کاهش علائم یائسگی از جمله خشکی واژن شناخته شده است و به تعادل سطوح هورمونی و افزایش روانکاری واژن کمک میکند.
- دونگ کوای: دونگ کوای یکی دیگر از گیاهان دارویی است که معمولا برای تقویت تعادل هورمونی و افزایش رطوبت واژن استفاده می شود.
- روغن گل مغربی: روغن گل مغربی حاوی گاما لینولنیک اسید (GLA) است که به بهبود خشکی واژن کمک کند.
- شبدر قرمز: شبدر قرمز سرشار از ایزوفلاون است که اثراتی شبیه استروژن بر بدن دارد و به افزایش رطوبت واژن و رفع خشکی آن کمک میکند.
- ریشه ماکا: ریشه ماکا برای بهبود سلامت کلی جنسی، از جمله خشکی واژن بسیار مناسب است.
فراموش نکنید که قبل از شروع هر گونه درمان گیاهی، باید با یک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید.
ویتامین E برای خشکی واژن
خشکی واژن عارضه رایجی در زنان است که علاوه بر یائسگی، به عوامل مختلفی مثل برخی از بیماریها، درمانها و مسائلی مثل استرس، کم آبی، کاهش جریان خون به واژن و… مرتبط است. به نظر میرسد که مصرف برخی از ویتامینها میتواند به کاهش این مشکل در زنان از طریق افزایش ترشحات واژن و جلوگیری از خشکی آن کمک کند. در منابع مختلف از ویتامینهای و ترکیبات مختلفی نام برده میشود که پرکابردترین آنها، ویتامین E است. ویتامین E یک ویتامین محلول در چربی بوده که به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی میتواند در مبارزه با بیماریها موثر باشد. تحقیقات متعددی نشان دادهاند که مصرف این ویتامین به افزایش ترشحات واژن و کاهش خشکی آن کمک میکند. مطالعه انجام شده بر روی ۵۲ زن که از شیاف ویتامین E برای مدت سه ماه استفاده کردند، نشان داد که علائم آتروفی یا خشکی واژن در آنها کاهش پیدا کرد.
محققان دیگری هم ادعا میکنند که شیافهای حاوی ویتامین E، به همراه مواد دیگری مثل ویتامین A و D و هیالورونیک اسید هم میتوانند به درمان خشکی واژن در زنانی که تحت درمان سرطان هستند کمک کنند. با این که نتایج امیدوار کنندهای تا امروز به دست آمده، اما هنوز به تحقیقات بیشتری برای ارزیابی نقش ویتامین E برای خشکی واژن نیاز است. بنابراین در صورتی که دچار خشکی واژن هستید، هرگز به صورت خودسرانه از روشهای درمانی استفاده نکرده و حتما پیش از انتخاب روش درمانی جدید با پزشک خود مشورت کنید.
بیشتر بخوانید : بهترین زمان مصرف ویتامین e
عوامل خطرساز در ابتلا به خشکی واژن
با این که خشکی واژن در میان زنان یائسه شایع است، اما به نظر میرسد برخی از عوامل میتوانند منجر به افزایش احتمال این اختلال در آنان و یا زنان جوانتر شوند. این عوامل خطرساز عبارتند از:
نداشتن فعالیت جنسی
هر چه زنان فعالیت جنسی بیشتری داشته باشند، جریان خون در بافت واژن بیشتر شده و دیوارههای آن انعطافپذیرتر خواهد شد. این مسئله با افزایش تحریک ترشحات و کاهش خشکی آن هم مرتبط است. در نتیجه نداشتن رابطه جنسی میتواند نقش موثری در خشکی یا آتروفی واژن داشته باشد.
نداشتن زایمان طبیعی
طبق یافتههای پزشکان، زنانی که تجربه زایمان طبیعی (واژینال) نداشتهاند، بیش از سایر زنان به خشکی واژن دچار میشوند.
سیگار کشیدن
کشیدن سیگار به دلایل مختلفی بر خشکی واژن اثرگذار است. سیگار میتواند جریان خون و انتقال اکسیژن به بافتهای بدن از جمله واژن را کاهش دهد. از سوی دیگر منجر به کاهش اثرات استروژنهای طبیعی در بدن هم خواهد شد. محققان میگویند زنانی که به صورت مداوم سیگار میکشند، در معرض یائسگی زودرس هم قرار میگیرند. بنابراین مجموعه این عوامل میتواند سیگار کشیدن را به یک عامل خطرساز برای ابتلا به خشکی واژن تبدیل کند.
پیشگیری از خشکی واژن
اگر چه خشکی واژن یک وضعیت رایج در زنان است، اما با اقدامات پیشگیرانه خاصی میتوان از بروز آن جلوگیری کرد. به نظر میرسد عدم استفاده از محصولات بهداشتی شیمیایی معطر، دوش واژینال، لباس زیر تنگ و… در کاهش خشکی واژن بسیار موثر هستند. این ترکیبات میتوانند تعادل pH طبیعی واژن را بر هم زده و باعث خشکی آن شوند. استفاده از روان کنندههای مخصوص در طول رابطه جنسی و زمان دادن کافی به زن برای آماده شدن پیش از رابطه هم عواملی هستند که از خشکی واژن پیشگیری میکنند.
بسیاری از متخصصان معتقدند که داشتن فعالیت جنسی منظم قبل، در حین و بعد از یائسگی به حفظ بافت سالم واژن کمک میکند. این عوامل میتوانند برخی از علائم خشکی واژن را کاهش داده و یا حتی به طور کلی از بروز آن جلوگیری کنند. به نظر میرسد انجام ورزش منظم هم در پیشگیری از خشکی واژن نقش دارد؛ چون فعالیت بدنی میتواند به افزایش جریان خون در دستگاه تناسلی کمک کند. مطابق برخی یافتههای پزشکی، داشتن رژیم غذایی حاوی استروژنهای گیاهی مثل دانههای کتان، روغن ماهی و… هم در تسکین خشکی واژن موثر خواهد بود.
حرف آخر
خشکی واژن یا آتروفی واژن که امروزه تحت عنوان سندروم تناسلی ادراری یائسگی هم نامیده میشود، اختلالی است که در بیش از نیمی از زنان یائسه روی میدهد. اما مختص این زنان نبوده و در هر سنی ممکن است مشاهده شود. در این شرایط، به دلیل کاهش سطح هورمون استروژن در بدن، پوشش واژن نازک و خشک شده و انعطافپذیری آن کاهش میدهد. در نتیجه زنان به سوزش و خارش واژینال، درد در هنگام رابطه جنسی و گاهی لکه بینی همراه با افزایش احتمال ابتلا به انواع عفونتهای تناسلی دچار میشوند. اگر در زمینه خشکی واژن و درمان آن به راهنمایی تخصصی نیاز دارید، میتوانید از پزشکان حال کمک بگیرید. تجربه شما از درمان خشکی واژن چگونه بوده است؟
منابع